Naidheachdan & Ùrachaidhean

Atharraich gu Beurla

Cunnart agus briseadh-cridhe anns an t-sreath mu dheireadh de dhràma BBC ALBA Bannan

21 Dùbhlachd 2021

Tha Bannan a’ tighinn gu co-dhùnadh cumhachdach aig àm na Nollaig às dèidh còrr is 40 prògraman.

Chithear an t-sreath ga chraoladh thairis air àm na Nollaig agus na Bliadhn’ Ùire – an ochdamh sreath.

Aig cridhe na sgeòil tha an fhìrinn, gaol agus teaghlach – agus a’ cheist as motha: dè cho làidir ’s a tha na bannan.

On a chaidh a chur air bhog aig Fèis Film Dhùn Èideann o chionn seachd bliadhna ann an 2014, tha fèill air a bhith air Bannan am measg luchd-coimhid ann an Alba agus air feadh an t-saoghail leis a’ mheasgachadh sònraichte de sgeulachdan Gàidhlig gan toirt beò le filmeadaireachd air leth.

Air a riochdachadh agus air a chlàradh san Eilean Sgitheanach le Young Films agus sgioba de sgrìobhadairean, stiùirichean, riochdairean agus cleasaichean Gàidhlig, tha Bannan air cruth àbhaisteach TBh atharrachadh le chuid dòighean innleachdach ann a bhith a’ cleachdadh cànan agus cruth-tìre na Gàidhealtachd.

Tha gach bliadhna air raon ùr de thàlant a thoirt am follais, an dà chuid air beulaibh agus air cùl a’ chamara, agus tha na sreathan air a bhith a’ dèiligeadh le duilgheadasan an latha an-diugh ann an Alba, tro shealladh beatha eileanach agus tron Ghàidhlig.

Thòisich Mairead Hamilton, am prìomh stiùiriche agus sgrìobhadair, mar neach-taic air a’ phrògram paidhleit, le sgrìobhadairean Laura NicIllInein agus Tormod MacLèoid a’ tòiseachadh mar luchd-trèanaidh riochdachaidh agus riochdaire Sarah Jane Chaimbeul a thòisich na leas-stiùiriche.

Gu dè dìreach a thachair eadar Ceitidh agus Lucas? ’S e sin a’ cheist air bilean muinntir Chamuis an dèidh do Cheitidh casaidean uabhasach a thogail an aghaidh Lucas air latha na bainnse aige fhèin is Màiri – agus tha a’ bheachd fhèin aig gach duine. Tha fios againn gu bheil Lucas ciontach agus e air brath a ghabhail air Ceitidh air-loidhne, is i gun ach còig bliadhna deug a dh’aois, ach an creid duine i? An tig breithneachadh air Lucas, air neo am faigh e dheth leis an drabastachd uabhasach seo agus a’ bhuaidh a thug e air nighean òg so-leònta?

Tha Màiri airson faighinn chun na fìrinne ach mar is motha a chluinneas i ’s ann nas troimh-chèile a tha i a’ fàs. Aig an aon àm, tha Ceitidh ga ceasnachadh fhèin – gnothach a bheir cron oirre fhèin agus nach dèan dad ach Lucas – duine seòlta, olc, a tha a’ feuchainn ri a bhean Màiri agus an coimhearsnachd fhaighinn air a thaobh – a chuideachadh.

Tha cunnart, mì-chinnt agus briseadh-cridhe a’ ruith tron t-sreath ùr seo: chì sinn Donna agus Fionnlagh a’ tarraing air an cuid gaoil dha chèile mu choinneamh tinneas Donna, agus tha Tormod a’ faighinn a-mach mu na tha Iseabail air a bhith a’ cumail bhuaithe le buaidh nach beag na chois a bheireas crathadh air.

Thuirt Ard-Riochdaire, Chris Young, a tha aithnichte airson a bhith na riochdaire air a’ phrògram TBh agus film The Inbetweeners: “Bha miann agam air dràma TBh Gàidhlig a chruthachadh anns nach robh càil sònraichte ach an dràma fhèin. Tha mi a’ faireachdainn gu bheil sinne, an sgioba agus na cleasaichean, riochdaire Sarah Jane agus na stiùirichean air sinn a dhèanamh. ’S e rud cho mòr a th’ ann a bhith air seo a choileanadh. Bha mi a’ cuimhneachadh air mar a thòisich cùisean is tha e iongantach cho fada ’s a tha sinn air tighinn.

“’S fhiach an turas a chomharrachadh, oir gu bheil e a’ fàgail dìleab air leth de thàlant ùr Albannach agus Gàidhealach.

“Nuair a chaidh a’ chiad trì prògraman a choimiseanadh le BBC ALBA le taic bho Alba Chruthachail, cha robh dùil aig duine gum biodh am prògram a’ ruith airson 40 earrannan a bharrachd, agus bu mhath leinn taing a thoirt dhaibh airson an cuid lèirsinn agus am misneachd a nochd iad ann an Young Films.

“Le bhith a’ coimhead air adhart ri paidhleat comadaidh Channel 4 ga riochdachadh anns an Fhaoilleach, film air a mhaoineachadh le BBC Film, am BFI agus Screen Scotland an-dràsta ga dheasachadh airson a sgaoileadh as t-samhradh, agus am prògram sgrìobhadh airson sgrìn anns an Eilean Sgitheanach aig a’ Young Films Foundation anns a’ treasamh bhliadhna aige, tha mi misneachail gum bi an t-Eilean Sgitheanach a’ leantainn air mar àite foirfe airson riochdaidhean TBh agus film, anns a’ Bheurla, no anns a’ Ghàidhlig.”

Thuirt Mairead Màiri Mhoireach, Ceannard Craoladh Gàidhlig BBC ALBA: Tha fèill mhòr air a bhith air Bannan bho luchd-coimhid a th’ air a bhith a’ leantainn sgeulachdan muinntir Chamuis gu dlùth thairis air na 8 sreathan mu dheireadh. A thuilleadh air dibhearsan sgoinneil a lìbhrigeadh, tha Bannan cuideachd air ginealach ùr de chleasaichean, sgrìobhadairean, stiùirichean agus luchd-teicnigeach cruthachail a bhrosnachadh. Tha an sgioba aig Young Films air sreathan soirbheachail aon às dèidh a chèile a riochdachadh, agus e a’ tighinn gu co-dhùnadh ann an sreath deireannach a tha tiamhaidh agus làidir.”

Thèid Sreath 8 de Bannan a chraoladh air BBC ALBA Diluain 27 Dùbhlachd, Dimàirt 28 Dùbhlachd agus Diardaoin 30 Dùbhlachd, leis an dà phrògram mu dheireadh gan craoladh Là na Bliadhn’ Ùire, uile aig 10f.