DÀ SHEACHDAIN RI DHOL! AN COTHROM MU DHEIREADH INNTRIGEADH AIRSON FARPAIS FILMG NA BLIADHNA–SA
An dèidh sia mìosan inntinneach is trang, tha FilmG 2017 a’ tighinn gu ceann. Ach ma tha neach sam bith fhathast ri crìoch a chur air an fhilm aca, tha dà sheachdain fhathast ri dhol gun dùin a’ cho-fharpais air Diciadain 14mh Dùbhlachd.
Ge bith an e comadaidh, dràma, aithriseachd no eadhon bhidio ciùil a th’ ann, ’s e an dòigh as fhasa air film goirid a dhèanamh fòn-làimhe a chleachdadh. Tha e nas fhasa na smaoinicheas tu film a dhèanamh. Cho fad ‘s a tha fòn-làimhe no tablet agad agus beachd air cuspair, gheibh thu air aon de na h-apps deasachaidh, leithid iMovie no FilmoraGo a luchdachadh a-nuas agus bidh cothrom agad bileag airson £500 a bhuannachadh airson an Fhilm Ghoirid Ghluasadach as fheàrr san roinn fhosgailte.
Chaidh dà roinn ùr a chur ris am-bliadhna: An Aithriseachd Spòrs as Fheàrr agus, ann an roinn na h-Òigridh, duais airson na Beothantachd as Fheàrr. Mar le na pìosan gluasadach, faodar teicneòlas àbhaisteach a chleachdadh gus filmichean gluasadach sìmplidh is èifeachdach a chruthachadh le stuthan-taice a tha ri làimh. Mar sin, mas e stuth ùr Pixar as fheàrr leat na am Blockbuster as ùire, nach fheuch thu air beothantachd – eadhon ged a bhiodh an sgoil agad air film a chur a-steach, tha tìde ann fhathast sealltainn do dhaoine cho cruthachail ‘s a tha thu fhèin! Feumaidh eileamaid Ghàidhlig a bhith ann an inntrigidhean beothantachd.
Tha dùil aig sgioba FilmG ri deagh àireamh de dh’fhilmichean am-bliadhna, ri linn farsaingeachd de dhuaisean, agus mar a tha teicneòlas air tighinn air adhart sna beagan bhliadhnaichean a dh’fhalbh.
Cuimhnich gur e ‘Strì’, a’ ciallachadh spàirn no oidhirp, cuspair FilmG na bliadhna-sa – tha ‘Strì’ roimhe air filmichean de gach gnè a bhrosnachadh – carson nach cuir thu d’ fhear fhèin ris an liosta? A-rithist, feumar inntrigidhean a bhith a-staigh air Diciadain 14mh Dùbhlachd… Feumaidh na filmichean a bhith ann an Gàidhlig na h-Alba agus faodaidh iad a bhith suas gu còig mionaidean a dh’fhaid ann an roinn na h-òigridh no suas ri ochd mionaidean san roinn fhosgailte. Siuthad, feuch air!
Airson beagan brosnachaidh, thoir sùil air filmichean bho na bliadhnaichean a chaidh seachad; chithear iad sin air-loidhne aig www.filmg.co.uk. Ma tha thu airson film a dhèanamh agus/no fiosrachadh a bharrachd fhaighinn mun cho-fharpais cuir fios gu eilidh.rankin@canan.co.uk no moira@canan.co.uk.
SGEAMA PÌLEAT FÒRMAT CEILTEACH 2016/17
Airson an dàrna bliadhna, tha MG ALBA, S4C agus TG4 toilichte a bhith a’ co-obrachadh san sgeama pìleat, Fòrmatan Ceilteach. Thathar a’ sireadh bheachdan air prògraman ùra, fìrinneach, ach spòrsail, nàdarrach, neo-sgrìobhte anns am bi susbaint is anns am bi ùidh aig daoine den h-uile aois air feadh nan dùthchannan Ceilteach agus nas fharsaing na sin. Tha an sgeama a’ feuchainn ri blas fhaighinn air an seòrsa spiorad a tha ri fhaotainn sna dùthchannan Ceilteach san là an-diugh.
Thig maoineachadh de £15,000 gu h-iomlan airson a’ phrògram deuchainn bho MG ALBA, TG4 & S4C, leis an amas fòrmat a leasachadh a bhiodh comasach a chleachdadh sna dùthchannan Ceilteach air fad agus nas fharsaing na sin.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: “Tha sinn àrd-amasach airson craoladh Gàidhlig agus airson ar luchd-solar agus tha an sgeama seo a’ toirt cothrom dhuinn a bhith a’ cruadhachadh fòrmat ùr agus co-obrachadh le craoladairean is margaidhean eile”.
Gheibhear an tuilleadh fiosrachaidh an seo.
SUIRBHIDH MHÒR NA GÀIDHLIG A’ FAIGHNEACHD CIAMAR AS URRAINN DHA NA MEADHANAN CÙIS NA GÀIDHLIG ADHARTACHADH
Thathar air suirbhidh ùr a chur air dòigh mar phàirt de rannsachadh a tha a’ coimhead air a’ bhuaidh a th’ aig na meadhanan Gàidhlig air ionnsachadh a’ chànain.
Tha Suirbhidh Mhòr na Gàidhlig, a chaidh a choimiseanadh le Bòrd na Gàidhlig is MG ALBA, ga cumail le Meriel Young Consulting, buidheann-rannsachaidh a tha stèidhichte ann an Dùn Èideann.
Tha trì ceisteachain ann a tha ag amas air daoine le diofar chomasan anns a’ Ghàidhlig: luchd-labhairt na Gàidhlig, luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus daoine aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh na Gàidhlig.
Is urrainn do dhaoine an t-suirbhidh a lìonadh air an làrach-lìn air a shon aig www.thebiggaelicsurvey.co.uk. Cha toir e ach mu chòig mionaidean a lìonadh.
Am measg nan cuspairean anns a’ cheisteachan tha: a’ bhuaidh a th’ aig meadhanan craolaidh mar BBC ALBA agus BBC Radio nan Gàidheal, na stuthan ionnsachaidh Gàidhlig a tha rim faighinn agus cho math ’s a tha iad, agus uireasbhaidhean a dh’fhaodadh a bhith ann a thaobh nan goireasan a tha a’ brosnachadh dhaoine gus Gàidhlig ionnsachadh no gus na sgilean Gàidhlig aca a thoirt air adhart.
Thuirt Meriel Young, bho Meriel Young Consulting: “Chaidh an rannsachadh seo a choimiseanadh le Bòrd na Gàidhlig agus MG ALBA agus cuidichidh e le bhith dealbh cheann-uidhe airson nam meadhanan Gàidhlig sna bliadhnaichean air thoiseach. Tha sinn airson cluinntinn bho fharsaingeachd de luchd-freagairt, bho dhaoine aig a bheil Gàidhlig gu fileanta gu daoine a tha airson an cànan ionnsachadh ach nach eil air tòiseachadh fhathast. Mar as motha de dhaoine a fhreagras na ceisteachain – fireannaich is boireannaich, sean is òg – ’s ann as fheàrr a bhios na toraidhean rannsachaidh againn.”
Thuirt Ceannard Bhòrd na Gàidhlig, Shona NicIllInnein: “Tha Bòrd na Gàidhlig ag iarraidh gum bi tuigse nas fheàrr aige air mar a tha daoine ag ionnsachadh agus a’ cur ris na sgilean Gàidhlig aca. Tha e air leth cudromach airson planadh agus airson leasachadh a’ chànain gu bheil sinn a’ tuigsinn mar a bhios na meadhanan a’ cuideachadh luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig, agus na daoine aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh, gus cothrom fhaighinn air a’ chànan. Seo a’ chiad turas a chaidh rannsachadh mar seo a dhèanamh agus bheir e cothrom dhuinn tomhas a dhèanamh air dè cho cudromach ’s a tha na meadhanan do bhith adhartachadh na Gàidhlig.”
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: “Chaidh ar ro-innleachd airson nam meadhanan Gàidhlig, Lèirsinn 2021, fhoillseachadh san Dùbhlachd an-uiridh, is i ag amas air cruth-atharrachadh a thoirt air buaidh nam meadhanan Gàidhlig air ath-nuadhachadh na Gàidhlig. Tha an rannsachadh ùr seo a’ dol gar cuideachadh ann a bhith a’ tuigsinn barrachd mun àite a th’ aig na meadhanan Gàidhlig ann a bhith a’ cur taic ri ionnsachadh agus cleachdadh na Gàidhlig, bhon chreathail chun na h-uaighe, agus tha fadachd oirnn cluinntinn bho luchd-cleachdaidh na Gàidhlig, agus bhuapa-san aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh a’ chànain, mu na tha a dhìth orra airson na sgilean aca a leasachadh. Tha na meadhanan didseatach ag atharrachadh gu luath, agus feumaidh sinn dèanamh cinnteach gu bheil sinn a’ cur ri ionnsachadh na Gàidhlig, le bhith a’ gabhail brath air na cothroman a tha an cois nan atharrachaidhean sin.”
MG ALBA A’ SIREADH BHEACHDAN BHO SGRÌOBHAICHEAN GÀIDHLIG
Tha MG ALBA a’ sireadh bheachdan air leasachadh tàlant sgrìobhadh tbh bho sgrìobhaichean a tha mu thràth stèidhichte agus iadsan aig a bheil miann a bhith ri sgrìobhadh.
Tha suirbhidh ùr, a tha ri fhaighinn tro làrach-lìn MG ALBA agus a tha a’ faighinn taic bho HIE Emergents, ag iarraidh beachdan bho sgrìobhaichean air an seòrsa obair a tha iad a’ dèanamh agus dè na goireasan a bheireadh misneachd dhaibh barrachd a sgrìobhadh no leasachadh a dhèanamh air an cuid obrach. Tha timcheall air 50 neach mu thràth air an t-suirbhidh a lìonadh a-steach agus tha MG ALBA ag iarraidh air sgrìobhaichean eile an cuid bheachdan a chuir a-steach.
Tha an t-suirbhidh ga foillseachadh aig an aon àm agus a tha am film goirid, pàirt de sgeama dràma an EBU (European Broadcasting Union) agus air a choimiseanaidh le MG ALBA, air a shealltainn aig a’ Mhòd ann an Steòrnabhagh.
Chaidh Na Saboteurs a chlàradh ann an Nis, Eilean Leòdhais. Chaidh an sgriobt Gàidhlig a sgrìobhadh a dh’aona ghnothaich airson an dràma leis an sgrìobhaiche ainmeil Catriona Lexy Chaimbeul, a bha cuideachd na stiùiriche airson a’ chiad uair. Chaidh a riochdachadh le preseantair BBC ALBA Fiona NicChoinnich agus le Kirsty Hines-Mackay.
B’ e dithis òg tàlantach – Zoe Mustian agus Daniel Macleòid – a ghabh pàirt san fhilm, a thuilleadh air Artair Donald agus Donna Mhoireasdan air a bheil daoine deagh eòlach. B’ e Ross B. Wilson bho Tidelines a sgrìobh an ceòl airson an fhilm – a chiad choimisean tbh. Thèid am film goirid a shealltainn air BBC ALBA mar phàirt de chlàr na Nollaige.
Tha Na Saboteurs, agus foillseachadh na suirbhidh, nam pàirt de mhiann MG ALBA tàlant sgrìobhadh Gàidhlig a leasachadh.
Tha sgrìobhaichean de gach aois agus eòlas air am brosnachadh gus an t-suirbhidh ghoirid a lìonadh a-steach agus cuiridh seo ri ro-innleachd MG ALBA san ùine ri teachd.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd & Co-bhanntachd MG ALBA: “Tha leasachadh tàlant air feadh ar roinn chruthachail aig cridhe obair MG ALBA agus tha sinn dealasach ann a bhith a’ dèanamh cinnteach gu bheil an tàlant sgriobhaidh air àrach mar phàirt den ro-innleachd sin.
“Airson an adhbhar sin, tha sinn airson ionnsachadh mun t-eòlas acasan a tha mu thràth air sgrìobhadh ann an Gàidhlig – airson adhbharan cur-seachad no adhbharan proifeiseanta. Tha sinn cuideachd airson cluinntinn bhuapasan as docha a tha airson tòiseachadh air sgrìobhadh no an tuilleadh a sgrìobhadh ach a tha a’ faireachdainn nach eile iad ullaichte airson a leithid, ’s docha ri linn cion trèanadh no cion misneachd.
“Dh’fhaodadh eòlas air Gàidhlig, gu h-àraidh sgilean sgriobhaidh, buaidh a thoirt air comas neach peann a chuir ri pàipear. Ma tha cnapan-starra ann tha sinn airson faighinn a-mach càite bheil iad agus dè dh’fhaodadh MG ALBA a dhèanamh gus faighinn tarsainn orra seo, gus a bheil sinn a’ cruthachadh bun-stèidh airson an sgrìobhadh Gàidhlig as fheàrr a th’ ann air an sgrion.”
Thuirt Catriona Lexy Chaimbeul, sgrìobhaiche Na Saboteurs: “Tha Na Saboteurs a’ toirt cothrom daoine òga tàlantach a dhol an sàs ann an riochdachadh agus tha sinn cho toilichte le Zoe agus Daniel agus mar a thionnadh am film a-mach.
“Bha mi toilichte an cothrom fhaighinn an sgriobt a sgrìobhadh airson an fhilm agus feumaidh sinn tuilleadh dhaoine a bhrosnachadh gus na sgilean sgriobhaidh Gàidhlig aca a leasachadh. Tha mise mu thràth air suirbhidh MG ALBA a lìonadh a-steach agus tha mi a’ moladh do dhaoine an aon rud a dhèanamh, ge bith dè an t-eòlas sgrìobhadh a th’ aca cheana.
Gheibhear an tuilleadh fiosrachaidh aig https://www.surveymonkey.co.uk/r/MGALBA_sgriobhadh
SGIOBA RO-INNLEACHDAIL MG ALBA A’ DAINGNEACHADH DEALAS DO CHRAOLADH GÀIDHLIG
Tha MG ALBA an-diugh (Diciadain 5 Dàmhair) air ainmeachadh gu bheil iad air an sgioba aca a neartachadh, le gluasad ro-innleachdail a thuilleadh air dreuchd ùir Deasaiche Coimiseanaidh a chruthachadh.
Gabhaidh Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Leasachaidh agus Co-bhanntachd na buidhne uallach airson leasachadh ro-innleachdail phrògraman BBC ALBA agus airson co-luadar didseatach sna meadhanan Gàidhlig, aig an aon àm a’ gabhail os làimh manaidsearachd sgioba seanail MG ALBA agus buidseat airson prògraman. Ag obair gu dlùth leis a’ Cheannard Seirbheis, ’s e prìomh ròl Iseabail a bhith a’ cur ri, am measg eile, meudachd agus luach com-pàirteachasan cruthachail leis a’ BhBC agus craoladairean eile, le riochdairean, luchd-maoineachaidh agus buidhnean eile.
Tha MG ALBA cuideachd toilichte innse gum bithear a’ sanasachadh obair ùir Deasaiche Coimiseanaidh a dh’aithghearr.
Bidh na gnothaichean seo a’ tachairt sa bhad agus a’ leantainn fàgail Alan Esslemont – a bha na Cheannard Phrògraman aig BBC ALBA airson ochd bliadhna – a bhios a’ falbh air 7 Dàmhair gus a bhith na Cheannard air TG4.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt: “’S e urram a th’ ann an ròl seo a ghabhail os làimh. Tha BBC ALBA air soirbheachadh gu mòr agus tha sin ri linn an ceannardas air cùlaibh na seanail. Tha mi a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair le co-obraichean MG ALBA agus a’ BhBC, ar solaraichean agus ar luchd-ùidhe gus togail air a’ bhun-stèidh sin agus ar miann airson BBC ALBA a choileanadh.”
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear na buidhne: “Tha an suidheachadh ùr seo a’ toirt dhuinn cothrom togail air soirbheas BBC ALBA agus air an adhartas a tha Iseabail air coileanadh bho thòisich i bho chionn dà bhliadhna, le sàr shoirbheas ann a bhith a’ co-obrachadh le buidhnean san roinn chruthachail gus togail air a’ chomas a tha sinn a’ miannachadh airson nam meadhanan Gàidhlig agus an roinn chruthachail ann an Alba.
“San Dùbhlachd 2015 bha Iseabail aig cridhe Lèirsinn 2021 – sealladh na buidhne airson na h-ath chòig bliadhna. Le bhith a’ leudachadh obair Iseabail agus a bhith a’ cruthachadh obair ùir Deasaiche Coimiseanaidh thathas a’ neartachadh ar dealas an lèirsinn sin a choileanadh.
“Bu mhath leam an cothrom seo a gabhail taing a thoirt do Alan Esslemont airson a cheannardas, a lèirsinn ro-innleachdail agus a shàr bhuaidh ann a bhith a’ dèanamh BBC ALBA cho soirbheachail. Tha sinn a’ guidhe gach maith dha na dhreuchd ùr agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair gu dlùth ris aig TG4.”
Thuirt Alan Esslemont: “Tha na h-ochd bliadhna mu dheireadh ag obair le MG ALBA agus BBC ALBA mar Cheannard Phrògraman air còrdadh ruim cho mòr ri obair sam bith a bh’ agam a-riamh. Bha e na urram dhomh a bhith ag obair le daoine cho dealasach agus proifeasanta agus a bhith nam phàirt de shoirbheas BBC ALBA bho thùs. Tha mi a’ coimhead air adhart gu mòr ri dlùth-cheangal a chumail le BBC ALBA na mo dhreuchd ùr.”
Tha dràma Gàidhlig a chaidh a chlàradh san Eilean Sgitheanach gu bhith air a reic thall thairis gu luchd-amhairc eadar-nàiseanta tro chùmhnant sgaoilidh ùr.
Tha Bannan craolta air BBC ALBA agus bidh prògraman ùra san t-sreath a’ tòiseachadh air an t-seanail a-nochd.
Tha an t-sreath a-nis uidheamaichte airson a chraoladh gu h-eadar-nàiseanta an dèidh aonta le DRG, fear de na prìomh sgaoileadaran neo-eisimeileach de phrògraman san t-saoghal.
Tha an naidheachd mu sgaoileadh eadar-nàiseanta Bannan a’ tighinn aig an aon àm ’s a tha MG ALBA, com-pàirtiche seanail BBC ALBA, a’ cur a-mach buaidh eaconamach craoladh Gàidhlig aig Pàrlamaid na h-Alba.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Tha sgeulachd Bannan na phàirt de fàs BBC ALBA agus tha an aonta sgaoilidh seo na phrìomh cheum ann an leasachadh na seanail.
“Bha e cudromach gun d’ thug BBC ALBA aire do dhràma gus ar prìomh luchd-amhairc Gàidhlig a fhrithealadh ach dh’fheumadh an dràma – agus an t-seanail – cuideachd dèanamh cinnteach gum b’ urrainn dhuinn cur ri roinn chruthachail na h-Alba”.
Tha figearan a thèid am foillseachadh a dh’aithghearr bho na comhairlichean Olsberg SPI a’ sealltainn buaidh eaconamach seilbheach MG ALBA, gu h-àraidh sna h-Eileanan Siar agus san Eilean Sgitheanach. Tha rannsachadh na comhairlichean eadar-nàiseanta seo a’ sealltainn “gu bheil na 114.4 obraichean làn-thìde air an cruthachadh gu dìreach no a’ faighinn taic bho MG ALBA co-ionnan ri dìreach nas lugha na 11,000 ann am meadhan Alba”. Bha buaidhean mar an ceudna ann an luach eaconamach a bharrachd, air a thomhas le GVA, agus ann an luach co-ionnan de thuarastalan cruthaichte.
Lean Dòmhnall Caimbeul: “Tha na figearan seo a’ sealltainn a’ bhuaidh mhòir eaconamach air seilbheach ann an craoladh Gàidhlig agus na toraidhean a tha leithid de sheilbheach a’ cruthachadh airson fàs ann an gnìomhachasan cruthachail na h-Alba”.
Bidh aonta ùr Young Films a’ gabhail a-steach prògraman agus stuthan a bharrachd a bhios air a riochdachadh le Young Films, an companaidh riochdachaidh neo-eisimeileach a chaidh stèidheachadh le riochdaire The Inbetweeners, Chris Young.
Thuirt Chris Young, riochdaire Bannan: “Nuair a thòisich sinn a’ riochdachadh Bannan, bha sinn soilleir gum bu chòir don dràma a bhith tarraingeach chan ann a-mhàin do luchd-amhairc Gàidhlig agus Albannach ach gum biodh sgeulachdan ann a bhiodh freagarrach thar-chrìochan.
“Bha fios againn gu robh an tàlant riochdachaidh ann taobh a-staigh Alba gus dràma a dhèanamh. Le suidheachadh air leth an t-Eilean Sgitheanaich cha robh feum ach air ùrlar agus goireasan gus a thoirt gu buil”.
Tha BBC ALBA air a ruith mar chom-pàirteachas eadar MG ALBA agus am BBC.
Tha MG ALBA a’ cur ìmpidh air a’ BhBC an tuilleadh sheilbheach a chuir gu ruige na seanail gus an àireamh de phrògraman ùra a mheudachadh agus an àireamh de ath-chraolaidhean a lùghdachadh.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul cuideachd: “Tha sinn àrd-amasach airson Gàidhlig agus airson BBC ALBA – ’s e ar miann airson na seanail gun tig gealltanas bhon BhBC airson àrdachadh seilbheach na phàirt de phoileasaidh seasmhach agus taiceil bhuapa mu choinneimh seirbhisean mion-chànain. A’ leantainn na chaidh fhoillseachadh an t-seachdain-sa chaidh sa Chairt agus ann an Aonta Frèam-obrach a’ BhBC bidh sinn ag obair còmhla ris a’ BhBC sna mìosan air thoiseachd agus a’ dèanamh gach oidhirp gealladh a bharrachd fhaighinn bhon BhBC airson na seanail.”
FÀILTE AIR IOMRADH SA CHAIRT RÌOGHAIL AIR CRAOLADH GÀIDHLIG ACH BARRACHD SHEILBHEACH FHATHAST A DHÌTH AIRSON BBC ALBA
Tha MG ALBA an-diugh a’ cur fàilte air an iomradh air craoladh Gàidhlig a chaidh fhoillseachadh ann an dreach Cairt Rìoghail ùr a’ BhBC, fhad ’s aig an aon àm a’ cur ìmpidh air a’ BhBC togail air soirbheas BBC ALBA le tuilleadh sheilbheach san t-seanail.
Tha MG ALBA air iarraidh air a’ BhBC dealas foirmeil a thoirt seachad airson àrdachadh san àireamh de phrògraman ùra airson BBC ALBA bho 4.5 uair a thìde gach seachdain gu 10 uairean – gus co-ionnanachd a ruighinn leis an t-seanail Chuimreach S4C. An-dràsta, tha MG ALBA a’ coimiseanadh phrògraman bho chòrr is 20 companaidh neo-eisimeileach stèidhichte ann an Alba.
Tha am feum airson dealas nas làidire bhon BhBC airson craoladh Gàidhlig air taic fhaighinn bho air feadh na roinn phoilitigeach agus bho air feadh a’ ghnìomhachais, le gluasadan anns an dà Phàrlamaid, ceistean gan cur air ministearan, taic bhon Chomataidh Thaghte, iomairt bhidio air-loidhne le taic mhòran, nam measg an t-ùghdar Peter May, athchuinge air-loidhne, agus mòran, mòran litrichean chun BhBC a’ cur taic ris an iarrtas, nam measg tè bhon Leas-Phrìomh Mhinistear ann an Alba, John Swinney.
Tha BBC ALBA, a tha air a ruith ann an co-bhanntachd eadar am BBC agus MG ALBA, air luchd-amhairc de thimcheall air 700,000 a thàladh agus a’ faighinn taic fharsaing. Tha dèanadas na seanail air dèanamh tòrr nas fheàrr na an dùil a chaidh mu choinneimh na seanail le Urras a’ BhBC.
Tha MG ALBA airson an àireamh de ath-chraolaidhean air BBC ALBA a lùghdachadh gu mòr.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Tha a’ Chairt agus Aonta Frèam-obrach a’ BhBC a’ cur a-mach dealas sònraichte do chraoladh Gàidhlig agus ag ràdh gum bu chòir am BBC a bhith a’ leantainn le taic airson solarachadh stuthan Gàidhlig, agus a bhith a’ lìbhrigeadh seirbheis thelebhisein tro a chom-pàirteachas le MG ALBA. Tha sinn a’ cur fàilte air an iomradh air craoladh Gàidhlig agus air aithris Rùnaire na Stàite gu bheil Riaghaltas na RA airson ’s gum bi na goireasan a dh’fheumas aig BBC ALBA.
“’S e an ath cheum dhuinn an tuilleadh sheilbheach a ghlèidheadh. Tha sinn soilleir gu feum am BBC àrdachadh brìgheil a dhèanamh nan dealas airson na seanail gus dèanamh cinnteach gun soirbhich le BBC ALBA ann a bhith a’ toirt prògraman ùra agus cruthachail chun luchd-amhairc. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair còmhla ris a’ BhBC gus sin a choileanadh agus tha sinn am beachd gum bi an tuilleadh sheilbheach na bhuannachd do ghnìomhachasan chruthachail na h-Alba, a thuilleadh air a bhith a’ lìbhrigeadh seirbheis dhan luchd-amhairc.”
CEANNARD PHRÒGRAMAN BBC ALBA AIR AINMEACHADH MAR CHEANNARD ÙR TG4
Rinn MG ALBA moladh an-diugh air Ailean Esslemont, Ceannard Phrògraman BBC ALBA, a chaidh ainmeachadh mar Cheannard ùr TG4, an t-seanail telebhisein Èirinneach.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Thar nan ochd bliadhna mu dheireadh tha Alan air sàr obair a dhèanamh do MG ALBA agus do BhBC ALBA agus tha sinn a’ guidhe gach maith dha leis an obair ùir aig TG4.
“Bhon chiad oidhche a chaidh BBC ALBA air an èadhar tha Alan agus an sgioba aige air ro-innleachd a chruthachadh a dh’aona ghnothaich gus an t-seanail a dhèanamh tarraingeach don phrìomh luchd-amhairc Gàidhlig fhad ’s aig an aon àm a’ tàladh luchd-amhairc nas fharsaing, a’ toirt thuca ar cànan agus cultar na Gàidhlig.
“’S e an ro-innleachd seo a tha air cùlaibh soirbheachas BBC ALBA agus tha sinn a’ toirt taing do dh’Ailean airson a’ phàirt chudromach a bh’ aige ann a bhith a’ cur sin an sàs.
“Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ togail air a’ bhun-stèidh sin agus a’ dèanamh cinnteach le ar com-pàirtiche, am BBC, gu lean an t-seanail bho neart gu neart.”
Thuirt Coinneach MacGuaire, Ceannard BBC Scotland: “Bha Ailean an teis-meadhain cur air bhog agus leasachadh BBC ALBA agus tha e air a bhith na neach-taic làidir airson craoladh Gàidhlig. Tro a dhealas, chaidh prògraman de dh’àrd ìre a thoirt do luchd-amhairc na seanail thar nan ochd bliadhna a dh’fhalbh, bho phrògraman aithriseach, ciùil, dràma agus spòrs. Tha pàirt deatamach air a bhith aige ann a bhith a’ cruthachadh dhàimhean eadar BBC Scotland agus MG ALBA agus bidh sinn ga ionndrainn ’s e a’ falbh gu TG4. Tha sinn a’ guidhe gach maith agus soirbheas dha.”
BEARTAS DE PHRÒGRAMAN ÙRA AIR BBC ALBA AS T-FHOGHAIR
An-diugh dh’fhoillsich BBC ALBA clàr ùr de phrògraman airson Foghar 2016. Am measg na chì an luchd-amhairc, tha prògraman cur-seachad, aithriseach, cùisean làitheil a thilleadh air ceòl, prògraman chloinne, spòrs, tachartasan beò agus dràma ùr bho Bannan.
An làthair aig tachartas sa BhBC ann an Glaschu an-diugh (Diciadain 7 Sultain) bha Agnes Johnstone, bean fear de na sàr chluicheadairean ann an saoghal ball-coise, an craoladair Cathy NicDhòmhnaill agus luchd-cruthachaidh phrògraman le Fiona NicChoinnich, preasantair BBC ALBA, aig an stiùir.
A’ cur taic ri sreathan ùra de Trusadh, Eòrpa, Seirm agus Dè a-nis? air a bheil luchd-amhairc mu thràth uabhasach dèidheil, thig prògraman ùra, tarraingeach chun sgrion.
Am measg nam prògraman ùra ann an clàr an fhoghair tha Tèarmann/Home from Home. Le còrr is 15,000 de chloinn, pàistean agus òigridh ann an Alba le tinneasan a tha a’ giorrachadh an dòchas-beatha, tha am buidheann CHAS a’ ruith ospaisean chloinne ann an Alba. Sa phrògram seo coinnichidh sinn Eilidh Duncan (aois 5) agus a teaghlach à Alamhagh agus chì sinn an toileachas agus an gaol a tha i air a bhith a’ faighinn aig Robin House ann am Baile an Locha bho bha i dà bhliadhna a dh’aois.
Tha am film mu bheatha Hamish (Seumas MacEanraig), a’ sealltainn sònrachas an duine suaicheanta sa ann an cultar na h-Alba. An làthair cuideachd aig an tachartas bha Steve Byrne, an seinneadair agus sgrìobhaiche ainmeil agus sheinn e ‘Freedom Come all Ye’ ris na bha an làthair.
Airson luchd-leantainn spòrs tha am prògram Jimmy Johnstone a’ dèanamh luaidh air beatha fear de na sàr chluicheadairean ann an eachdraidh spòrs na h-Alba.
Ann an Sàr-sgeòil/Outlander, tha Cathy NicDhòmhnaill an tòir air na h-àiteachean, an dualchas agus an eachdraidh a thug air Diana Gabaldon leabhraichean Outlander a sgrìobhadh. Dè an fhìrinn a tha air cùl an saobh-sgeul a tha a’ tàladh luchd-leantail gu Alba às gach ceàrn dhen t-saoghal?
Bha Dougie MacIlleathain am measg nan aoighean aig a’ BhBC agus chi luchd-amhairc BBC ALBA prògraman bho Ceòl bho Perthshire Amber a dh’aithghearr air an t-seanail.
Bidh dràma Gàidhlig BBC ALBA, Bannan, a’ tilleadh as t-Fhoghar leis an treas sreath, agus tha clàradh airson sreath a ceithir a’ dol an-dràsta.
Tha an t-seanail cuideachd a’ cur fàilte air dithis ùra – Kim Carnie (aois 22 às an Òban) agus Mark Mac a’ Ghobhainn (aois 19 à Siabost, Leòdhais) – a bhios a’ tòiseachadh nan preseantairean air an 24mh sreath de Dè a-nis?
Thuirt Mairead Màiri Mhoireach, Ceannard Seirbheis BBC ALBA: “Bho chaidh BBC ALBA air an èadhar bho chionn ochd bliadhna, tha sinn air dìlseachd mhòran a ghleidheadh a thuilleadh air daoine ùra a’ thàladh chun nam prògraman againn. Tha sinn an dòchas gun còrd na prògraman ùra foghair – bho chomadaidh gu aithriseach le gu leòr eatorra – ri gach neach anns gach sgìre.
“Tha sinn a’ tairgse seirbheis nach fhaighear an àite sam bith eile agus tha mi misneachail gu bheil ar ro-innleachd a bhith a’ cruthachadh phrògraman ùra ann an co-bhoinn leis a’ BhBC agus le cuid de companaidhean riochdachaidh as fheàrr ann an Alba, a’ ciallachadh gu lean ar soirbheas.”
MG ALBA A’ CUR FÀILTE AIR AN TAIC BHO AIR FEADH NA ROINN PHOILITIGEACH AIRSON CRAOLADH GÀIDHLIG
Thuirt MG ALBA an-diugh gu bheil taic làidir ann bho air feadh na roinn phoilitigeach airson craoladh Gàidhlig agus gu bheil an taic seo riatanach fhad ’s a tha am pròiseas air ùrachadh Cairt Rìoghail a’ BhBC a’ leantainn.
Tha gluasadan pàrlamaideach a’ dèanamh moladh air soirbheas craoladh Gàidhlig gan cuir a-steach an t-seachdain seo ann an Taigh nan Cumantan agus ann am Pàrlamaid na h-Alba far a bheil taic agus gealltanas ga shireadh airson àrdachadh san àireamh de phrògraman ùra airson BBC ALBA.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Tha e foillseachadh gu bheil ar n-iarrtas airson àrdachadh ann an seilbheachd a’ BhBC ann an BBC ALBA mar phàirt de ùrachadh Cairt Rìoghail a’ BhBC a’ faighinn taic bho air feadh na roinn phoilitigeach agus tha sinn air leth taingeil agus a’ cur fàilte air an sin.
“Bho thùs tha Gàidhlig agus craoladh Gàidhlig air taic thar-phàrtaidh fhaighinn agus tha e na adhbhar thoileachas gu bheil an taic sin a’ leantainn aig àm cho cudromach.”
Tha MG ALBA air iarrtas làidir a chuir chun BhBC airson gealltanas fhaighinn àrdachadh san àireamh de phrògraman ùra airson BBC ALBA bho 4.5 uair a thìde gach seachdain gu 10 uairean – gus co-ionnanachd fhaighinn leis an t-seanail Chuimreach S4C. An-dràsta, tha MG ALBA a’ coimiseanadh phrògraman bho 20 companaidh neo-eisimeileach stèidhichte ann an Alba.
Lean Dòmhnall Caimbeul: “Air a chuir gu sìmplidh, feumaidh sinn an àrdachadh seo ann am prògraman gus adhartas agus soirbheas fhaicinn ann am BBC ALBA. ’S e ar beachd gu bheil am BBC ag èisteachd – agus ’s e ar dòchas leis an taic pàrlamaideach tron gluasad mochthrath aig Westminster, agus an gluasad aig Holyrood – gun cuidich seo am BBC ann a bhith a’ tuigsinn na h-adhbharan airson còrdadh nas cothromaiche ann an craoladh Gàidhlig, mar phàirt de dhòighean seasmhach, beachdaichte ann a bhith a’ dèiligeadh ri mion-chànain na RA.”
