CUIRM DUAISEAN FILMG 2017 GA SRUTHADH BEÒ AIR-LOIDHNE

‘S ann aig an Old Fruitmarket ann an Glaschu air Dihaoine 17 An Gearran a bhios cuirm duaisean FilmG, co-fharpais nàiseanta filmichean na Gàidhlig. Thèid aig luchd-leantainn FilmG a’ chuirm fhaicinn beò air an eadar-lìon mar a rinneadh gu soirbheachail an-uiridh.

Bidh a’ cho-fharpais Instagram sa Ghàidhlig a’ tilleadh, air an robh fèill mhòr, anns an naoidheamh bliadhna de na duaisean seo agus leigidh seo leis an luchd-èisteachd san talla agus na daoine a tha a’ coimhead aig an taigh pàirt aa ghabhail san fharpais. Tha an Sruth Beò a’ cur taobh sgoinneil eadar-obrachail ris an tachartas agus bidh preasantairean FilmG, Fiona NicCoinnich agus Niall Iain Dòmhnallach, ag iarraidh air na tha an làthair, cho math ri luchd-amhairc an t-srutha bheò, an dealbh as spòrsaile agus/no as cruthachaile a chur air Instagram fon chomharra #FilmG. Nì na britheamhan sgrùdadh air na dealbhan agus thèid an dealbh a ghlèidheas a ghairm aig deireadh na h-oidhche agus cosnaidh an dealbh sin camara Bebop Parrot Drone.

Thuirt Moira Pugh, Manaidsear Pròiseict FilmG: “Chan eil ach beagan làithean ri dhol chun na cuirm agus tha a h-uile duine air bhioran mar-thà, gu h-àraid air na meadhanan-sòisealta. An-uiridh fhuair barrachd dhaoine cothrom air cuirm nan duaisean fhaicinn air a’ chiad Sruth Beò, a leig le luchd-leantainn FilmG air feadh an t-saoghail pàirt a ghabhail air an oidhche agus tha FilmG air leth toilichte gun urrainn dhuinn a’ chuirm a sgaoileadh a-rithist am bliadhna.

“‘S e cothrom fìor mhath a th’ anns an t-Sruth Bheò airson daoine a th’ air a bhith an sàs san fharpais ach nach urrainn a bhith an làthair – cho math ris na daoine a tha air uiread taic a thoirt don cho-fharpais fad na bliadhna.”

“Tha sinn air leth toilichte gum bi a’ cho-fharpais Instagram againn a’ tilleadh. Bha fèill mhòr oirre an-uiridh agus ‘s e dòigh spòrsail a th’ ann airson iarraidh air barrachd dhaoine brathan a chur air na meadhan-sòisealta is iad a’ cur feum air na tagaichean againn. Tha sinn a’ cleachdadh nam meadhan-sòisealta anns an dòigh chruthachail is spòrsail seo a-rithist airson a’ Ghàidhlig agus a’ cho-fharpais a bhrosnachadh.”

“Shoirbhich leis na cuirmean a bh’ ann roimhe air na meadhan-sòisealta agus am bliadhna tha sinn a’ cur ri sin leis na bhideothan air cùl an àrd-ùrlair, far am bi na daoine a ghlèidheas ag innse don luchd-leantainn air-loidhne ciamar a tha iad a’ faireachdainn – bidh Danny MacAsgaill, a tha air taic mhòr a thoirt do FilmG thar nam bliadhnaichean, am measg nan daoine a bhios a’ bruidhinn, mar sin ‘s fhiach e sùil a chumail air an làraich-lìn againn airson nan bhideothan sònraichte seo.”

Am measg luchd-ciùil na h-oidhche bidh an còmhlan òg ann, INYAL, agus iad an dèidh cuirmean a chluich aig Celtic Connections agus The Highland Annual. Tha FilmG a’ dèanamh fiughair mhòr ris an naidheachd gum bi an seinneadair Gàidhlig air leth, Josie Duncan, a’ seinn cuide ris na balaich.

Lean Moira oirre: “Tha FilmG airson tàlant cruthachail a bhrosnachadh tro fhilmichean, ach bidh measgachadh de mheadhanan ann am bliadhna agus am fear a bhuannaich an duais Film Aithriseach As Fheàrr ann an 2016, Hamish MacLeòid, a’ cluich cuide ri a chòmhlan, INYAL, is iad a’ cur crìoch air an oidhche – cothrom sònraichte do FilmG.”

Co-fharpais ùr MG ALBA – Vlog a’ Mhòid

Tha MG ALBA air co-fharpais bhidio ùr a chuir air bhog gus a’ Vlogger as fheàrr a lorg aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail 2016.

Bidh Vlog a’ Mhòid fosgailte airson neach sam bith a tha an sàs sa Mhòd ann an dòigh sam bith – a’ gabhail pàirt mar fharpaiseach, ga choimhead air an tbh, ag èisteachd air rèidio, mar bhritheamh no mar neach-taic a’ Mhòid.

Faodaidh na vlogan a bhith a’ gabhail a-steach ullachadh airson a’ Mhòid, siubhal, a’ dèanamh deiseil airson a dhol air an àrd-ùrlar, a’ faighinn nan comharran, a’ coimhead nam prògraman, a bhith a’ coimhead no a’ frithealadh nan cèilidhean agus nan còisirean air fad a’ seinn còmhla no an turas dhachaigh.

Tòisichidh a’ cho-fharpais Dimàirt 27 Sultain agus bidh e fosgailte gu Dimàirt 25 Dàmhair. Bidh dà roinn aois ann, le duaisean gan toirt seachad san roinn Fo aois 18 agus san roinn airson Inbhich. Gheibh iadsan a bhuannaicheas anns gach roinn camara Go-Pro.

Feumaidh gach vlog a bhith clàraichte air fòn-làimhe, feumaidh e a bhith sa Ghàidhlig agus mun Mhòd agus nas giorra na trì mionaidean. Gheibhear na riaghailtean mionaideach an seo.

Faodaidh farpaisich roghnachadh a bhith a’ cruthachadh aon vlog, vlogan air leth no sreath de vlogan. Gus cuideachadh a thoirt dhaibhsan aig a bheil ùidh ann an vlog a chruthachadh, tha Calum MacIlleathain, bho The Social aig a’ BhBC, air stiùir vlog ullachadh (Dèan sin/Na dèan seo) a tha ri fhaighinn an seo.

Tha An Comunn Gàidhealach, a bhios a’ cur a’ Mhòid air dòigh, taiceil mun cho-fharpais. Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Leasachaidh & Co-bhanntachdan MG ALBA: “’S e fear de amasan MG ALBA daoine a bhrosnachadh gus stuth fèin chruthaichte sa Ghàidhlig a dhèanamh airson nam meadhanan didseatach. Tha Gàidhlig aig cridhe a’ Mhòid agus tha an tachartas na dheagh chothrom airson co-fharpais vlog a chur air bhog. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri na vlogan fhaicinn agus am faicinn air an co-roinn cho fad is farsaing ’s a ghabhas”.

Fosglaidh Mòd Nàiseanta Rìoghail 2016 ann an Steòrnabhagh Dihaoine 14 Dàmhair, a’ crìochnachadh le na còisearan air fad a’ seinn còmhla Disathairne 22 Dàmhair.

GAISGICH VLOG A’ MHÒID AIR AN CRÙNADH

Chaidh an fheadhainn a bhuannaich farpais Vlog a’ Mhòid ainmeachadh.

Chuir trithead ’s a naoi a-steach vlog airson farpais Vlog a’ Mhòid – 17 bho dhaoine òga agus 22 bho inbhich. Bhathar ag iarraidh air na farpaisich vlogan goirid bhidio mun Mhòd ullachadh. Dh’fhaodadh na vlogan a bhith air an ullachadh le neach-com-pàirteachaidh, neach-amhairc teilebhisein, neach-èisteachd rèidio, britheamh no neach-taic a’ Mhòid. Bidh an neach a bha soirbheachail anns gach roinn a’ faighinn duais de chamara GoPro.

B’ e an tè a bhuannaich ann an roinn na h-òigridh, Beth, 11, bho Chille Moluaig san Eilean Sgitheanach leis a’ vlog Clann Thròndairnis aig Mòd nan Eilean Siar 2016. Bha Beth mar phàirt den bhuidheann Clann Thròndairnis, a ghabh pàirt ann an grunnan fharpais aig a’ Mhòd. Tha a’ vlog aice ag innse mun turas a Steòrnabhagh, na farpaisean anns an robh iad agus na duaisean a bhuannaich iad. Mhol na britheamhan gu h-àraidh an comas a bha aice a sgeulachd innse ann an dòigh a bha èibhinn agus inntinneach, a’ cleachdadh goireasan bhidio agus dealbhan gus cur ris a’ vlog aice.

San dàrna àite bha Mata, aois naoi à Dùn Èideann, agus cha b’ urrainnear sgaradh a dhèanamh eadar an dithis bhràithrean Eòghainn agus Anndra Cuimeanach, aois 13 agus 10, à Laide. Fhuair an dithis aca an treas duais.

Ann an roinn sreath vlog na h-òigridh, bhuannaich na bana-charaidean Ceitidh agus Breagha, le chèile 10 bliadhna a dh’aois, bho Bun-sgoil Ghàidhlig Inbhir Nis. Rinn iad sreath drùidhteach a bha ag innse mun turas chun a’ Mhòid, a bha a’ gabhail a-steach cuairtean air feadh Leòdhais agus na Hearadh. a’ crìochnachadh len slighe dhachaigh air an aiseag. Faodar an vlog mu dheireadh san t-sreath aca fhaicinn an seo.

Chaidh an dàrna agus an treas duais gu na bràithrean Rufus agus Felix (ochd agus còig) às an Òban, a stèidhich an sreathan air an turas a Steòrnabhagh, a’ crìochnachadh leis na farpaisean aca. Rinn na britheamhan moladh mòr air cruthaileachd Rufus na vlog Bàrdachd Rufus far a bheil e ag aithris a phìos bàrdachd airson a’ Mhòid ann an àitean eadar-dhealaichte agus e air a shighe a Steòrnabhagh.

Ann an roinnean nan inbheach, rinn Ricky Hannaway agus Alison Nicrath, caraidean bho Eilean Leòdhais, sreath vlogan èibhinn mun Mhòd agus chòrd an obair aca Abair Sealladh! cho mòr ris na britheamhan gun do bhuannaich iad chan e a-mhàin sreath vlog inbheach as fheàrr, ach cuideachd am vlog inbheach singilte as fheàrr Sabotage Seòlta a rinn Alison.

Tha na caraidean nam buill de chòisirean a bhios a’ strì an aghaidh a’ chèile agus tha an t-sreath a rinn iad a’ beantainn ris an t-strì a bhios eatorra aig àm a’ Mhòid. Thagh na britheamhan gu h-aon ghuthach am blog sìngilte a rinn Alison anns an robh i ag innse mun dòigh san robh Ricky a’ farchluais air a’ chòisir aice-se. Bha am vlog san robh Alison a’ leigeil oirre gur i stiùiriche a’ choisir eile gus an ullachadh aca a mhilleadh, èibhinn, air a dheagh sgriobtadh agus air a dheagh ullachadh.

Thug Joy Dunlop, a tha ag aideachadh gu bheil i air leth dèidheil air a’ Mhòd, dealbh seachad air a’ Mhòd anns an robh i an dà chuid na britheamh agus na farpaisiche. Rinn na britheamhan moladh air an dàrna vlog aice anns an robh i a’ dèanamh inneas air a turas gu Steòrnabhagh. Fhuair i an dàrna duais ann an roinn a’ vlog shingilte agus an dàrna duais leis an t-sreath aice.

Fhuair an t-sreath de sheachd vlogan aig Marcas Mac an Tuairneir an treas duais agus choisinn a’ vlog aig Na Cardigans – na caraidean Hannah, Caitlin agus Eilish an treas duais san roinn vlog singilte nan inbheach.

Bha Calum MacIlleathain, vlogair air BBC The Social, na bhritheamh air an fharpais, còmhla ris an t-seinneadair agus an neach-teagaisg Sineag Nic an t-Saoir agus Alison Bruce, oifigear leasachaidh A’ Chomuinn Ghaidhealaich.

Thuirt Calum: “Bha na vlogaichean a thàinig a-steach do dh’fharpais Vlog a’ Mhòid air leth cruthachail, ealanta agus làn caractar. Bha e na thlachd mhòr dhuinn mar bhritheamhan gun tàinig na h-uimhir dhiubh a-steach, agus gu robh iad aig ìre cho àrd. Thug iad oirnn gàire a dhèanamh, thug iad oirnn smaointinn agus thug iad togail dhuinn. Chuir iad iongnadh oirnn cho eadar-dhealaichte ’s a bha iad uile – a’ toirt sealladh farsaing air beatha a’ Mhòid. Bha e follaiseach gun do chuir daoine an t-uabhas ùine is smuain annta. Feumar moladh gu h-àraidh dhan fheadhainn a rinn vlog airson a’ chiad uair – agus tha sinn an dòchas gun lean iad orra a bhith gan cruthachadh. Aig a’ cheann thall, cha robh e furasta dhuinn mar bhritheamhan sgaradh a dhèanamh eatarra – bu chòir gach neach a bhith moiteil anns na rinn iad.”

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: ‘Bha sinn air leth toilichte le càileachd nam vlogaichean thar na farpais, a thaobh nam beachdan cruthachail agus an fhilmeadh agus an deasachadh. Bha e soilleir gun robh luchd-tadhail a’ Mhòid air am beò-ghlacadh le seo. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri tuilleadh dhan seo san àm ri teachd!’

DÀ SHEACHDAIN RI DHOL! AN COTHROM MU DHEIREADH INNTRIGEADH AIRSON FARPAIS FILMG NA BLIADHNA–SA

An dèidh sia mìosan inntinneach is trang, tha FilmG 2017 a’ tighinn gu ceann. Ach ma tha neach sam bith fhathast ri crìoch a chur air an fhilm aca, tha dà sheachdain fhathast ri dhol gun dùin a’ cho-fharpais air Diciadain 14mh Dùbhlachd.

Ge bith an e comadaidh, dràma, aithriseachd no eadhon bhidio ciùil a th’ ann, ’s e an dòigh as fhasa air film goirid a dhèanamh fòn-làimhe a chleachdadh. Tha e nas fhasa na smaoinicheas tu film a dhèanamh. Cho fad ‘s a tha fòn-làimhe no tablet agad agus beachd air cuspair, gheibh thu air aon de na h-apps deasachaidh, leithid iMovie no FilmoraGo a luchdachadh a-nuas agus bidh cothrom agad bileag airson £500 a bhuannachadh airson an Fhilm Ghoirid Ghluasadach as fheàrr san roinn fhosgailte.

Chaidh dà roinn ùr a chur ris am-bliadhna: An Aithriseachd Spòrs as Fheàrr agus, ann an roinn na h-Òigridh, duais airson na Beothantachd as Fheàrr. Mar le na pìosan gluasadach, faodar teicneòlas àbhaisteach a chleachdadh gus filmichean gluasadach sìmplidh is èifeachdach a chruthachadh le stuthan-taice a tha ri làimh. Mar sin, mas e stuth ùr Pixar as fheàrr leat na am Blockbuster as ùire, nach fheuch thu air beothantachd – eadhon ged a bhiodh an sgoil agad air film a chur a-steach, tha tìde ann fhathast sealltainn do dhaoine cho cruthachail ‘s a tha thu fhèin! Feumaidh eileamaid Ghàidhlig a bhith ann an inntrigidhean beothantachd.

Tha dùil aig sgioba FilmG ri deagh àireamh de dh’fhilmichean am-bliadhna, ri linn farsaingeachd de dhuaisean, agus mar a tha teicneòlas air tighinn air adhart sna beagan bhliadhnaichean a dh’fhalbh.

Cuimhnich gur e ‘Strì’, a’ ciallachadh spàirn no oidhirp, cuspair FilmG na bliadhna-sa – tha ‘Strì’ roimhe air filmichean de gach gnè a bhrosnachadh – carson nach cuir thu d’ fhear fhèin ris an liosta? A-rithist, feumar inntrigidhean a bhith a-staigh air Diciadain 14mh Dùbhlachd… Feumaidh na filmichean a bhith ann an Gàidhlig na h-Alba agus faodaidh iad a bhith suas gu còig mionaidean a dh’fhaid ann an roinn na h-òigridh no suas ri ochd mionaidean san roinn fhosgailte. Siuthad, feuch air!

Airson beagan brosnachaidh, thoir sùil air filmichean bho na bliadhnaichean a chaidh seachad; chithear iad sin air-loidhne aig www.filmg.co.uk. Ma tha thu airson film a dhèanamh agus/no fiosrachadh a bharrachd fhaighinn mun cho-fharpais cuir fios gu eilidh.rankin@canan.co.uk no moira@canan.co.uk.

SGEAMA PÌLEAT FÒRMAT CEILTEACH 2016/17

Airson an dàrna bliadhna, tha MG ALBA, S4C agus TG4 toilichte a bhith a’ co-obrachadh san sgeama pìleat, Fòrmatan Ceilteach. Thathar a’ sireadh bheachdan air prògraman ùra, fìrinneach, ach spòrsail, nàdarrach, neo-sgrìobhte anns am bi susbaint is anns am bi ùidh aig daoine den h-uile aois air feadh nan dùthchannan Ceilteach agus nas fharsaing na sin. Tha an sgeama a’ feuchainn ri blas fhaighinn air an seòrsa spiorad a tha ri fhaotainn sna dùthchannan Ceilteach san là an-diugh.

Thig maoineachadh de £15,000 gu h-iomlan airson a’ phrògram deuchainn bho MG ALBA, TG4 & S4C, leis an amas fòrmat a leasachadh a bhiodh comasach a chleachdadh sna dùthchannan Ceilteach air fad agus nas fharsaing na sin.

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: “Tha sinn àrd-amasach airson craoladh Gàidhlig agus airson ar luchd-solar agus tha an sgeama seo a’ toirt cothrom dhuinn a bhith a’ cruadhachadh fòrmat ùr agus co-obrachadh le craoladairean is margaidhean eile”.

Gheibhear an tuilleadh fiosrachaidh an seo.

SUIRBHIDH MHÒR NA GÀIDHLIG A’ FAIGHNEACHD CIAMAR AS URRAINN DHA NA MEADHANAN CÙIS NA GÀIDHLIG ADHARTACHADH

Thathar air suirbhidh ùr a chur air dòigh mar phàirt de rannsachadh a tha a’ coimhead air a’ bhuaidh a th’ aig na meadhanan Gàidhlig air ionnsachadh a’ chànain.

Tha Suirbhidh Mhòr na Gàidhlig, a chaidh a choimiseanadh le Bòrd na Gàidhlig is MG ALBA, ga cumail le Meriel Young Consulting, buidheann-rannsachaidh a tha stèidhichte ann an Dùn Èideann.

Tha trì ceisteachain ann a tha ag amas air daoine le diofar chomasan anns a’ Ghàidhlig: luchd-labhairt na Gàidhlig, luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus daoine aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh na Gàidhlig.

Is urrainn do dhaoine an t-suirbhidh a lìonadh air an làrach-lìn air a shon aig www.thebiggaelicsurvey.co.uk. Cha toir e ach mu chòig mionaidean a lìonadh.

Am measg nan cuspairean anns a’ cheisteachan tha: a’ bhuaidh a th’ aig meadhanan craolaidh mar BBC ALBA agus BBC Radio nan Gàidheal, na stuthan ionnsachaidh Gàidhlig a tha rim faighinn agus cho math ’s a tha iad, agus uireasbhaidhean a dh’fhaodadh a bhith ann a thaobh nan goireasan a tha a’ brosnachadh dhaoine gus Gàidhlig ionnsachadh no gus na sgilean Gàidhlig aca a thoirt air adhart.

Thuirt Meriel Young, bho Meriel Young Consulting: “Chaidh an rannsachadh seo a choimiseanadh le Bòrd na Gàidhlig agus MG ALBA agus cuidichidh e le bhith dealbh cheann-uidhe airson nam meadhanan Gàidhlig sna bliadhnaichean air thoiseach. Tha sinn airson cluinntinn bho fharsaingeachd de luchd-freagairt, bho dhaoine aig a bheil Gàidhlig gu fileanta gu daoine a tha airson an cànan ionnsachadh ach nach eil air tòiseachadh fhathast. Mar as motha de dhaoine a fhreagras na ceisteachain – fireannaich is boireannaich, sean is òg – ’s ann as fheàrr a bhios na toraidhean rannsachaidh againn.”

Thuirt Ceannard Bhòrd na Gàidhlig, Shona NicIllInnein: “Tha Bòrd na Gàidhlig ag iarraidh gum bi tuigse nas fheàrr aige air mar a tha daoine ag ionnsachadh agus a’ cur ris na sgilean Gàidhlig aca. Tha e air leth cudromach airson planadh agus airson leasachadh a’ chànain gu bheil sinn a’ tuigsinn mar a bhios na meadhanan a’ cuideachadh luchd-labhairt agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig, agus na daoine aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh, gus cothrom fhaighinn air a’ chànan. Seo a’ chiad turas a chaidh rannsachadh mar seo a dhèanamh agus bheir e cothrom dhuinn tomhas a dhèanamh air dè cho cudromach ’s a tha na meadhanan do bhith adhartachadh na Gàidhlig.”

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: “Chaidh ar ro-innleachd airson nam meadhanan Gàidhlig, Lèirsinn 2021, fhoillseachadh san Dùbhlachd an-uiridh, is i ag amas air cruth-atharrachadh a thoirt air buaidh nam meadhanan Gàidhlig air ath-nuadhachadh na Gàidhlig. Tha an rannsachadh ùr seo a’ dol gar cuideachadh ann a bhith a’ tuigsinn barrachd mun àite a th’ aig na meadhanan Gàidhlig ann a bhith a’ cur taic ri ionnsachadh agus cleachdadh na Gàidhlig, bhon chreathail chun na h-uaighe, agus tha fadachd oirnn cluinntinn bho luchd-cleachdaidh na Gàidhlig, agus bhuapa-san aig a bheil ùidh ann a bhith ag ionnsachadh a’ chànain, mu na tha a dhìth orra airson na sgilean aca a leasachadh. Tha na meadhanan didseatach ag atharrachadh gu luath, agus feumaidh sinn dèanamh cinnteach gu bheil sinn a’ cur ri ionnsachadh na Gàidhlig, le bhith a’ gabhail brath air na cothroman a tha an cois nan atharrachaidhean sin.”

MG ALBA A’ SIREADH BHEACHDAN BHO SGRÌOBHAICHEAN GÀIDHLIG

Tha MG ALBA a’ sireadh bheachdan air leasachadh tàlant sgrìobhadh tbh bho sgrìobhaichean a tha mu thràth stèidhichte agus iadsan aig a bheil miann a bhith ri sgrìobhadh.

Tha suirbhidh ùr, a tha ri fhaighinn tro làrach-lìn MG ALBA agus a tha a’ faighinn taic bho HIE Emergents, ag iarraidh beachdan bho sgrìobhaichean air an seòrsa obair a tha iad a’ dèanamh agus dè na goireasan a bheireadh misneachd dhaibh barrachd a sgrìobhadh no leasachadh a dhèanamh air an cuid obrach. Tha timcheall air 50 neach mu thràth air an t-suirbhidh a lìonadh a-steach agus tha MG ALBA ag iarraidh air sgrìobhaichean eile an cuid bheachdan a chuir a-steach.

Tha an t-suirbhidh ga foillseachadh aig an aon àm agus a tha am film goirid, pàirt de sgeama dràma an EBU (European Broadcasting Union) agus air a choimiseanaidh le MG ALBA, air a shealltainn aig a’ Mhòd ann an Steòrnabhagh.

Chaidh Na Saboteurs a chlàradh ann an Nis, Eilean Leòdhais. Chaidh an sgriobt Gàidhlig a sgrìobhadh a dh’aona ghnothaich airson an dràma leis an sgrìobhaiche ainmeil Catriona Lexy Chaimbeul, a bha cuideachd na stiùiriche airson a’ chiad uair. Chaidh a riochdachadh le preseantair BBC ALBA Fiona NicChoinnich agus le Kirsty Hines-Mackay.

B’ e dithis òg tàlantach – Zoe Mustian agus Daniel Macleòid – a ghabh pàirt san fhilm, a thuilleadh air Artair Donald agus Donna Mhoireasdan air a bheil daoine deagh eòlach. B’ e Ross B. Wilson bho Tidelines a sgrìobh an ceòl airson an fhilm – a chiad choimisean tbh. Thèid am film goirid a shealltainn air BBC ALBA mar phàirt de chlàr na Nollaige.

Tha Na Saboteurs, agus foillseachadh na suirbhidh, nam pàirt de mhiann MG ALBA tàlant sgrìobhadh Gàidhlig a leasachadh.

Tha sgrìobhaichean de gach aois agus eòlas air am brosnachadh gus an t-suirbhidh ghoirid a lìonadh a-steach agus cuiridh seo ri ro-innleachd MG ALBA san ùine ri teachd.

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd & Co-bhanntachd MG ALBA: “Tha leasachadh tàlant air feadh ar roinn chruthachail aig cridhe obair MG ALBA agus tha sinn dealasach ann a bhith a’ dèanamh cinnteach gu bheil an tàlant sgriobhaidh air àrach mar phàirt den ro-innleachd sin.

“Airson an adhbhar sin, tha sinn airson ionnsachadh mun t-eòlas acasan a tha mu thràth air sgrìobhadh ann an Gàidhlig – airson adhbharan cur-seachad no adhbharan proifeiseanta. Tha sinn cuideachd airson cluinntinn bhuapasan as docha a tha airson tòiseachadh air sgrìobhadh no an tuilleadh a sgrìobhadh ach a tha a’ faireachdainn nach eile iad ullaichte airson a leithid, ’s docha ri linn cion trèanadh no cion misneachd.

“Dh’fhaodadh eòlas air Gàidhlig, gu h-àraidh sgilean sgriobhaidh, buaidh a thoirt air comas neach peann a chuir ri pàipear. Ma tha cnapan-starra ann tha sinn airson faighinn a-mach càite bheil iad agus dè dh’fhaodadh MG ALBA a dhèanamh gus faighinn tarsainn orra seo, gus a bheil sinn a’ cruthachadh bun-stèidh airson an sgrìobhadh Gàidhlig as fheàrr a th’ ann air an sgrion.”

Thuirt Catriona Lexy Chaimbeul, sgrìobhaiche Na Saboteurs: “Tha Na Saboteurs a’ toirt cothrom daoine òga tàlantach a dhol an sàs ann an riochdachadh agus tha sinn cho toilichte le Zoe agus Daniel agus mar a thionnadh am film a-mach.

“Bha mi toilichte an cothrom fhaighinn an sgriobt a sgrìobhadh airson an fhilm agus feumaidh sinn tuilleadh dhaoine a bhrosnachadh gus na sgilean sgriobhaidh Gàidhlig aca a leasachadh. Tha mise mu thràth air suirbhidh MG ALBA a lìonadh a-steach agus tha mi a’ moladh do dhaoine an aon rud a dhèanamh, ge bith dè an t-eòlas sgrìobhadh a th’ aca cheana.

Gheibhear an tuilleadh fiosrachaidh aig https://www.surveymonkey.co.uk/r/MGALBA_sgriobhadh

SGIOBA RO-INNLEACHDAIL MG ALBA A’ DAINGNEACHADH DEALAS DO CHRAOLADH GÀIDHLIG

Tha MG ALBA an-diugh (Diciadain 5 Dàmhair) air ainmeachadh gu bheil iad air an sgioba aca a neartachadh, le gluasad ro-innleachdail a thuilleadh air dreuchd ùir Deasaiche Coimiseanaidh a chruthachadh.

Gabhaidh Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Leasachaidh agus Co-bhanntachd na buidhne uallach airson leasachadh ro-innleachdail phrògraman BBC ALBA agus airson co-luadar didseatach sna meadhanan Gàidhlig, aig an aon àm a’ gabhail os làimh manaidsearachd sgioba seanail MG ALBA agus buidseat airson prògraman. Ag obair gu dlùth leis a’ Cheannard Seirbheis, ’s e prìomh ròl Iseabail a bhith a’ cur ri, am measg eile, meudachd agus luach com-pàirteachasan cruthachail leis a’ BhBC agus craoladairean eile, le riochdairean, luchd-maoineachaidh agus buidhnean eile.

Tha MG ALBA cuideachd toilichte innse gum bithear a’ sanasachadh obair ùir Deasaiche Coimiseanaidh a dh’aithghearr.

Bidh na gnothaichean seo a’ tachairt sa bhad agus a’ leantainn fàgail Alan Esslemont – a bha na Cheannard Phrògraman aig BBC ALBA airson ochd bliadhna – a bhios a’ falbh air 7 Dàmhair gus a bhith na Cheannard air TG4.

Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt: “’S e urram a th’ ann an ròl seo a ghabhail os làimh. Tha BBC ALBA air soirbheachadh gu mòr agus tha sin ri linn an ceannardas air cùlaibh na seanail. Tha mi a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair le co-obraichean MG ALBA agus a’ BhBC, ar solaraichean agus ar luchd-ùidhe gus togail air a’ bhun-stèidh sin agus ar miann airson BBC ALBA a choileanadh.”

Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear na buidhne: “Tha an suidheachadh ùr seo a’ toirt dhuinn cothrom togail air soirbheas BBC ALBA agus air an adhartas a tha Iseabail air coileanadh bho thòisich i bho chionn dà bhliadhna, le sàr shoirbheas ann a bhith a’ co-obrachadh le buidhnean san roinn chruthachail gus togail air a’ chomas a tha sinn a’ miannachadh airson nam meadhanan Gàidhlig agus an roinn chruthachail ann an Alba.

“San Dùbhlachd 2015 bha Iseabail aig cridhe Lèirsinn 2021 – sealladh na buidhne airson na h-ath chòig bliadhna. Le bhith a’ leudachadh obair Iseabail agus a bhith a’ cruthachadh obair ùir Deasaiche Coimiseanaidh thathas a’ neartachadh ar dealas an lèirsinn sin a choileanadh.

“Bu mhath leam an cothrom seo a gabhail taing a thoirt do Alan Esslemont airson a cheannardas, a lèirsinn ro-innleachdail agus a shàr bhuaidh ann a bhith a’ dèanamh BBC ALBA cho soirbheachail. Tha sinn a’ guidhe gach maith dha na dhreuchd ùr agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair gu dlùth ris aig TG4.”

Thuirt Alan Esslemont: “Tha na h-ochd bliadhna mu dheireadh ag obair le MG ALBA agus BBC ALBA mar Cheannard Phrògraman air còrdadh ruim cho mòr ri obair sam bith a bh’ agam a-riamh. Bha e na urram dhomh a bhith ag obair le daoine cho dealasach agus proifeasanta agus a bhith nam phàirt de shoirbheas BBC ALBA bho thùs. Tha mi a’ coimhead air adhart gu mòr ri dlùth-cheangal a chumail le BBC ALBA na mo dhreuchd ùr.”

Tha dràma Gàidhlig a chaidh a chlàradh san Eilean Sgitheanach gu bhith air a reic thall thairis gu luchd-amhairc eadar-nàiseanta tro chùmhnant sgaoilidh ùr.

Tha Bannan craolta air BBC ALBA agus bidh prògraman ùra san t-sreath a’ tòiseachadh air an t-seanail a-nochd.

Tha an t-sreath a-nis uidheamaichte airson a chraoladh gu h-eadar-nàiseanta an dèidh aonta le DRG, fear de na prìomh sgaoileadaran neo-eisimeileach de phrògraman san t-saoghal.

Tha an naidheachd mu sgaoileadh eadar-nàiseanta Bannan a’ tighinn aig an aon àm ’s a tha MG ALBA, com-pàirtiche seanail BBC ALBA, a’ cur a-mach buaidh eaconamach craoladh Gàidhlig aig Pàrlamaid na h-Alba.

Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Tha sgeulachd Bannan na phàirt de fàs BBC ALBA agus tha an aonta sgaoilidh seo na phrìomh cheum ann an leasachadh na seanail.

“Bha e cudromach gun d’ thug BBC ALBA aire do dhràma gus ar prìomh luchd-amhairc Gàidhlig a fhrithealadh ach dh’fheumadh an dràma – agus an t-seanail – cuideachd dèanamh cinnteach gum b’ urrainn dhuinn cur ri roinn chruthachail na h-Alba”.

Tha figearan a thèid am foillseachadh a dh’aithghearr bho na comhairlichean Olsberg SPI a’ sealltainn buaidh eaconamach seilbheach MG ALBA, gu h-àraidh sna h-Eileanan Siar agus san Eilean Sgitheanach. Tha rannsachadh na comhairlichean eadar-nàiseanta seo a’ sealltainn “gu bheil na 114.4 obraichean làn-thìde air an cruthachadh gu dìreach no a’ faighinn taic bho MG ALBA co-ionnan ri dìreach nas lugha na 11,000 ann am meadhan Alba”. Bha buaidhean mar an ceudna ann an luach eaconamach a bharrachd, air a thomhas le GVA, agus ann an luach co-ionnan de thuarastalan cruthaichte.

Lean Dòmhnall Caimbeul: “Tha na figearan seo a’ sealltainn a’ bhuaidh mhòir eaconamach air seilbheach ann an craoladh Gàidhlig agus na toraidhean a tha leithid de sheilbheach a’ cruthachadh airson fàs ann an gnìomhachasan cruthachail na h-Alba”.

Bidh aonta ùr Young Films a’ gabhail a-steach prògraman agus stuthan a bharrachd a bhios air a riochdachadh le Young Films, an companaidh riochdachaidh neo-eisimeileach a chaidh stèidheachadh le riochdaire The Inbetweeners, Chris Young.

Thuirt Chris Young, riochdaire Bannan: “Nuair a thòisich sinn a’ riochdachadh Bannan, bha sinn soilleir gum bu chòir don dràma a bhith tarraingeach chan ann a-mhàin do luchd-amhairc Gàidhlig agus Albannach ach gum biodh sgeulachdan ann a bhiodh freagarrach thar-chrìochan.

“Bha fios againn gu robh an tàlant riochdachaidh ann taobh a-staigh Alba gus dràma a dhèanamh. Le suidheachadh air leth an t-Eilean Sgitheanaich cha robh feum ach air ùrlar agus goireasan gus a thoirt gu buil”.

Tha BBC ALBA air a ruith mar chom-pàirteachas eadar MG ALBA agus am BBC.

Tha MG ALBA a’ cur ìmpidh air a’ BhBC an tuilleadh sheilbheach a chuir gu ruige na seanail gus an àireamh de phrògraman ùra a mheudachadh agus an àireamh de ath-chraolaidhean a lùghdachadh.

Thuirt Dòmhnall Caimbeul cuideachd: “Tha sinn àrd-amasach airson Gàidhlig agus airson BBC ALBA – ’s e ar miann airson na seanail gun tig gealltanas bhon BhBC airson àrdachadh seilbheach na phàirt de phoileasaidh seasmhach agus taiceil bhuapa mu choinneimh seirbhisean mion-chànain. A’ leantainn na chaidh fhoillseachadh an t-seachdain-sa chaidh sa Chairt agus ann an Aonta Frèam-obrach a’ BhBC bidh sinn ag obair còmhla ris a’ BhBC sna mìosan air thoiseachd agus a’ dèanamh gach oidhirp gealladh a bharrachd fhaighinn bhon BhBC airson na seanail.”

FÀILTE AIR IOMRADH SA CHAIRT RÌOGHAIL AIR CRAOLADH GÀIDHLIG ACH BARRACHD SHEILBHEACH FHATHAST A DHÌTH AIRSON BBC ALBA

Tha MG ALBA an-diugh a’ cur fàilte air an iomradh air craoladh Gàidhlig a chaidh fhoillseachadh ann an dreach Cairt Rìoghail ùr a’ BhBC, fhad ’s aig an aon àm a’ cur ìmpidh air a’ BhBC togail air soirbheas BBC ALBA le tuilleadh sheilbheach san t-seanail.

Tha MG ALBA air iarraidh air a’ BhBC dealas foirmeil a thoirt seachad airson àrdachadh san àireamh de phrògraman ùra airson BBC ALBA bho 4.5 uair a thìde gach seachdain gu 10 uairean – gus co-ionnanachd a ruighinn leis an t-seanail Chuimreach S4C. An-dràsta, tha MG ALBA a’ coimiseanadh phrògraman bho chòrr is 20 companaidh neo-eisimeileach stèidhichte ann an Alba.

Tha am feum airson dealas nas làidire bhon BhBC airson craoladh Gàidhlig air taic fhaighinn bho air feadh na roinn phoilitigeach agus bho air feadh a’ ghnìomhachais, le gluasadan anns an dà Phàrlamaid, ceistean gan cur air ministearan, taic bhon Chomataidh Thaghte, iomairt bhidio air-loidhne le taic mhòran, nam measg an t-ùghdar Peter May, athchuinge air-loidhne, agus mòran, mòran litrichean chun BhBC a’ cur taic ris an iarrtas, nam measg tè bhon Leas-Phrìomh Mhinistear ann an Alba, John Swinney.

Tha BBC ALBA, a tha air a ruith ann an co-bhanntachd eadar am BBC agus MG ALBA, air luchd-amhairc de thimcheall air 700,000 a thàladh agus a’ faighinn taic fharsaing. Tha dèanadas na seanail air dèanamh tòrr nas fheàrr na an dùil a chaidh mu choinneimh na seanail le Urras a’ BhBC.

Tha MG ALBA airson an àireamh de ath-chraolaidhean air BBC ALBA a lùghdachadh gu mòr.

Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA: “Tha a’ Chairt agus Aonta Frèam-obrach a’ BhBC a’ cur a-mach dealas sònraichte do chraoladh Gàidhlig agus ag ràdh gum bu chòir am BBC a bhith a’ leantainn le taic airson solarachadh stuthan Gàidhlig, agus a bhith a’ lìbhrigeadh seirbheis thelebhisein tro a chom-pàirteachas le MG ALBA. Tha sinn a’ cur fàilte air an iomradh air craoladh Gàidhlig agus air aithris Rùnaire na Stàite gu bheil Riaghaltas na RA airson ’s gum bi na goireasan a dh’fheumas aig BBC ALBA.

“’S e an ath cheum dhuinn an tuilleadh sheilbheach a ghlèidheadh. Tha sinn soilleir gu feum am BBC àrdachadh brìgheil a dhèanamh nan dealas airson na seanail gus dèanamh cinnteach gun soirbhich le BBC ALBA ann a bhith a’ toirt prògraman ùra agus cruthachail chun luchd-amhairc. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair còmhla ris a’ BhBC gus sin a choileanadh agus tha sinn am beachd gum bi an tuilleadh sheilbheach na bhuannachd do ghnìomhachasan chruthachail na h-Alba, a thuilleadh air a bhith a’ lìbhrigeadh seirbheis dhan luchd-amhairc.”