A-raoir mhol Matt Baker agus Alex Jones an sàr obair sgioba a chaidh a dhèanamh an lùib craoladh The One Show beò às Na Hearadh.
B’ e seo a’ chiad fhear de dà phrògram, le fòcas air dualchas na Gàidhlig agus beatha sna h-Eileanan an Iar.
B’ e seo a’ chiad uair a chaidh am prògram a chraoladh beò às Na h-Eileanan an Iar agus rinneadh e ri linn co-bhanntachd shònraichte eadar MG ALBA & Am BBC.
B’ e MG ALBA a sholar còrr air leth den chriutha de 50+, cho math ri cuid den t-sàr sgioba le sgilean fuaim, camara, solais, deasachadh agus craoladh bho muigh (OB).
Am measg nam pìosan a chaidh a chraoladh, bha cuairt a rinn Ben Fogle air ais gu Tarasaigh, ’s e a’ cuimhneachadh air an àm a bha e ann an lùib a’ phrògraim tbh, Castaway agus bha Marty Jopson an sàs ann an ath-chruthachadh de dheuchainn a rinneadh sna 1930an gus litrichean a chuir bho aon eilean gu eilean eile.
Cuideachd nochd John Maher air a’ phrògram, fear togail dheilbh, a b’ àbhaist a bhith ann an còmhlan punc, agus na chois bha fear a bhios a’ nochdadh sna deilbh aige, Iain Macleòid, fear a bhios a’ togail bhionaichean air feadh Na Hearadh.
Thuirt Matt Baker, a cheannaich bonaid ùr clò Hearach a bhiodh air sa phrògram:
“We received a fantastic welcome, and the stunning location made it extra special. The crew, including dozens of staff from MG ALBA, put in a herculean Hebridean effort to be able to make the show really special, so a big thank you to them.”
Thuirt an co-phreseantair, Alex Jones:
“We still have a fair bit of work to do on our Gaelic – albeit Matt and I have been trying – but the welcome we have received has been absolutely brilliant!”
Thig am prògram a-nochd (Dihaoine) beò bhon Fhèis Innse Gall ann an Steòrnabhagh. Chithear Fiona NicChoinnich bho BBC ALBA air a’ phrògram agus i ag innse mu na deich bliadhna a chaidh seachad on chaidh an seanail Gàidhlig a stèidheachadh.
Chaidh fhoillseachadh an-diugh, 26 Òg-Mhìos 2018, gun deach prògram-aithriseach BBC ALBA ainmeachadh air geàrr-liosta aon de na duaisean TBH as cliùitiche san t-saoghal.
Chaidh am prògram ‘Sùlasgeir: An t-Sealg’ a thaghadh ann an roinn Eachdraidh Nàdarra aig Duaisean Grierson, rud eachdraidheil do phrògram Gàidhlig.
Tha an sgeulachd a’ leantainn sealg a’ ghuga, seann chleachdadh à sgìre Nis air Eilean Leòdhais. Chithear na sealgairen a’ siubhal 40 mìle gu eilean iomallach Sùlaisgeir airson an cuota bhliadhnail de ghuga a thoirt dhachaigh.
Le saoghal nan sealgair ag atharrachadh agus a gluasad chun ath ghinealach, tha aire a’ phrògraim gu mòr air Dods MacPhàrlain, is e a’ gabhail a thuras mu dheireadh chun eilean mar threòraiche.
Chaidh Sùlaisgeir: An t-Sealg a riochdachadh le MacTV, a tha stèidhichte ann an Steòrnabhagh.
Sa Mhàirt 2018, choisinn am prògram Teastanas Airidheachd aig Fèis Eadar-Nàiseanta Telebhisein Chicago.
Thuirt Riochdaire MacTV, Màiri Nic a’ Ghobhainn: “Tha sinn air leth toilichte Sùlaisgeir: An t- Sealg fhaicinn taobh ri taobh le prògraman cho aithnichte ri Blue Planet. Mar chompanaidh bha sinn fortanach an cothrom fhaighinn sgeulachd bhalaich Shùlaisgeir innse bhon taobh a-staigh, agus a sgaoileadh chun an t-saoghal air fad.”
Thuirt Ceannard BBC ALBA, Mairead Màiri Mhoireach: “Tha sinn fìor thoilichte leis an naidheachd gu bheil am program Sùlaisgeir air geàrr-liosta duaisean cho cliùiteach. Tha e na urram dhuinn aithne mar seo fhaighinn agus tha e a’ dearbhadh sàr obair ar companaidhean riochdachaidh is an earbsa a tha ann eadar choimhearsnachdan agus BBC ALBA. Tha am program a’ dèiligeadh le cuspair connspaideach ann an dòigh fosgailte agus fìrinneach agus a’ taisbeanadh cuibhrinn phrìseil de dhualchas aon de ar h-eileinean.”
Chaidh Duaisean Grierson a stèidheachadh ann an 1972, a bha an uairsin aithnichte mar Duaisean Prògraman Aithriseach Bhreatainn, mar chuimhneachan air am filmeadair Albannach Iain Grierson (1898-1972).
Tha The One Show a’ tighinn gu na h-Eileanan Siar an ath sheachdain mar thoradh air co-bhanntachd shònraichte le MG ALBA.
Thèid am prògram a chraoladh BEÒ às na Hearadh agus à Leòdhas mar phàirt de prògraman sònraichte thairis air dà oidhche.
Bidh preasantairean Alex Jones agus Matt Baker stèidhichte ann an Talla na Mara Diardaoin (19 Iuchar, 7f, BBC ONE). Chaidh an t-ionad-coimhearsnachd seo fhosgladh gu h-oifigeil an-uiridh le Ben Fogle agus chithear seallaidhean eireachdail de thràigh Nisaboist a-null gu Tarasaigh, a tha glè iomchaidh oir is ann an sin a chaidh Castaway a chlàradh.
Bidh Alex agus Matt ann an Steòrnabhagh Dihaoine (20 Iuchar, 7f, BBC ONE) beò bho Fhèis Cheilteach Innse Gall.
Bidh gach prògram a’ cur fòcas air cò ris a tha e coltach a bhith beò sna h-Eileanan, le raon de phìosan diofraichte gach oidhche.
’S i aodann BBC ALBA, Fiona NicChoinnich, a bhios a’ lìbhrigeadh pìos a’ comharrachadh 10 bliadhna bho chaidh BBC ALBA a chraoladh an toiseach.
’S e obair air leth a bh’ ann a bhith a’ toirt an iomairt seo ri chèile. Tha MG ALBA a’ solarachadh leth den chriutha de 50+ a tha an sàs sa chraoladh bho muigh (OB).
Bidh goireasan MG ALBA ann an Steòrnabhagh, a tha cho math ri feadhainn a gheibhear air feadh an t-saoghail, aig cridhe an tachartais, a’ toirt seachad seirbhisean fuaim, camara, solais, deasachaidh agus goireasan OB.
Thuirt Alex Jones, preseantair The One Show:
“Tha mi fhèin agus Matt a’ coimhead air adhart gu mòr ri ar chiad turas a Leòdhas agus na Hearadh.
“Bho na chi sinn ’s e àite àlainn a th’ ann. Le measgachadh de sgeulachdan agus aoighean tha sinn deimhinnte gun còrd na prògraman sònraichte seo bho na h-Eileanan Siar ri ar luchd-amhairc.”
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-oifigear MG ALBA:
“Tha sinn air leth toilichte fàilte a chur air The One Show gu Leòdhas agus na Hearadh. Tha MG ALBA gu math pròiseil gu robh e comasach dhuinn an co-obrachadh a tha seo a thogail le ar com-pàirtichean ann an lìonradh nàiseanta a’ BhBC.
“Tha sinn gu math toilichte gu bheil na sàr-ghoireasan a th’ againn agus sar-thàlant chruthachail nam meadhanan anns na h-Eileanan a’ cur fàilte air fear de na prògraman as aithnichte aig a’ BhBC san Rioghachd Aonaichte agus gum bi comas cho math aig luchd-coimhid a’ phrògraim sin a bhith beò airson greis ann an sònrachas ar saoghal Gàidhealach a tha cho prìseil, gu h-àraid ’s sinn a’ comharrachadh beothas BBC ALBA agus an t-seanail an ìmpis a bhith a’ ruighinn 10 bliadhna bho thòisich i”.
Thuirt Claire Megahey, Àrd-Riochdaire aig The One Show:
“Tha sinn cho toilichte gu bheil The One Show gu bhith ann Leòdhas agus na Hearadh airson a’ chiad uair. Tha e air a bhith cho tlachdmhor a bhith ag obair le sgioba MG ALBA thairis air na mìosan a dh’fhalbh, a’ dealbhachadh a’ phròiseact shònraichte seo.
“Tha sgioba MG ALBA air fàilte chridheil a thoirt dhuinn air na tursan planaidh againn agus tha an cuid eòlas craolaidh air a bhith deatamach ann a bhith ga dhèanamh comasach fear de na prògraman TBh as fheàrr leis an luchd-amhairc a thoirt chun àite iomallach seo.”
Magaidh Choineagan a’ seasamh sìos mar Chathraiche MG ALBA
Tha Cathraiche MG ALBA, Magaidh Choineagan, air ainmeachadh gu bheil i an dùil a dreuchd a leigeil dhith bho 30 Sultain 2018.
Bidh a’ Bh-uas Choineagan, a tha air a bhith na Cathraiche airson nan sia bliadhna mu dheireadh, a’ tòiseachadh le Ofcom mar bhall den Content Board airson Alba.
Thuirt Magaidh Choineagan:
“Bho chaidh mo chuir ann an dreachd ann an 2012 tha e air a bhith na urram agus na thoileachas dhomh a bhith nam cathraiche air MG ALBA agus tha mi a’ moladh obair chruaidh mo cho-bhuill agus an luchd-obrach rè na h-ùine seo.
“’S e àm inntinneach a tha seo airson nam meadhanan air fad agus mar ball san t-sealladh airson Alba air Content Board Ofcom bidh mi a’ coimhead air adhart gu mòr ri BBC ALBA a bhith a’ fàs agus a’ leasachadh sna bliadhnaichean ri thighinn”.
Thèid cathraiche ùr MG ALBA a chuir an dreuchd le Ofcom an dèidh pròiseas fastaidh. Feumaidh an cuir an-sàs aonta bho Mhinistearan Albannach.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear:
“Bu mhath leam mo thaing a thoirt do Mhagaidh airson a taic agus a ceannardas mar chathraiche MG ALBA rè a teirm leinn. Tha i air comhairle for-ghlic a thoirt seachad ann a bhith a’ stiùireadh MG ALBA tro àm de atharrachadh susbainteach.
“Tha an dèanamh sior-ghluasadach a tha air gnìomhachas nam meadhanan a’ ciallachadh gum bi atharraichean a’ leantainn gu cunbhalach, agus tha sinn a’ coimhead air adhart ris an ath phàirt de ar slighe le misneachd stèidhichte gu ìre mhòr air na chaidh a chur an sàs rè dhreuchd Mhagaidh”.
Gheibhear an tuilleadh fiosrachadh an seo mu cuir an sàs Mhagaidh Choineagan gu Content Board Ofcom.
MG ALBA A’ BROSNACHADH PROIFEISEANTAICH AN AMA RI TEACHD
Tha MG ALBA a’ tabhann taic do phroifeiseantaich an ama ri teachd a bhith an làthair còmhla riutha aig Fèis nam Meadhanan Ceilteach 2018 ann an Llanelli, A’ Chuimrigh, bho 2mh – 4mh den Chèitean.
Tha bursaraidhean ann airson triùir eadar 18 agus 30 bliadhna a dh’aois a tha airson dreuchdan a leantainn sna meadhanan Gàidhlig no a tha mu thràth ag obair air an cinn fhèin no airson companaidhean riochdachaidh neo-eisimeileach a bhios a’ riochdachadh phrògraman airson BBC ALBA.
Thèid cosgaisean siubhail, àite-fuirich agus clàradh aig an triùir a phàigheadh.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Leasachaidh agus Co-bhanntachd MG ALBA: “’S e an Fhèis Cheilteach aon de na prìomh thachartasan a th’ ann, chan ann a-mhàin airson lìonrachadh ach cuideachd airson tuigse fhaighinn air dè tha a’ toirt buaidh air ciamar a tha an luchd-amhairc a’ coimhead agus a’ cleachdadh nam meadhanan. Tha sgeama bursaraidh MG ALBA air a bhith uabhasach soirbheachail, agus tha seo na theisteanas don ùidh a th’ aig òigridh thàlantach a tha airson dreuchd a leantainn anns na meadhanan Gàidhlig, gus feum a dhèanamh dhen a h-uile cothrom a tha ri fhaighinn.
“Tha sinn ag amas air a bhith a’ cur taic agus a’ bhith a’ brosnachadh an ath ghinealach de phroifeiseantaich sna meadhanan Gàidhlig, agus bheir cothroman leithid seo tuigse agus deagh bheachd dhaibh air a’ ghnìomhachas, agus a thuilleadh air sealltainn dhaibh cho cudromach ’s a tha sealladh eadar-nàiseanta airson riochdachadh dùthchasail agus prògraman seanail.”
Am measg nan tagraidhean soirbheachail bhon uiridh, bha am preasantair Calum MacIlleathain, a tha ag radh gur e “fìor deagh chothrom a th’anns an sgeama, gu h-àraidh airson coinneachadh ri daoine a tha ag obair anns a’ ghnìomhachas gu làitheil, airson do bheachdan a chuir thuca agus cuideachd airson tuilleadh cothroman-obrach fhosgladh dhut fhèin.”
Tha MG ALBA a’ sireadh bhidio goirid ann an Gàidhlig, suas gu 4 mionaidean a dh’fhaid, a thèid leis an tagradh, gus cothrom a thoirt do gach neach-tagraidh an tàlant, cruthachalachd agus sgilean a thaisbeanadh, a bharrachd air a bhith a’ mìneachadh na h-adhbharan aca airson a bhith a’ frithealadh na fèise.
Tha MG ALBA a’ tabhann cosgaisean siubhail, àite-fuirich agus clàradh a phàigheadh. Lean an ceangal seo airson bileag-iarrtais agus bu chòir duine le ùidh, post-dealain a chur gu sandra.corbett@mgalba.com airson tuilleadh fiosrachaidh. Feumaidh na h-iarrtasan a bhith aig MG ALBA ro 10f Diluain an 16mh den Ghiblean.
Luach £5m de phrògraman ùra airson BBC ALBA tro cho-riochdaidhean eadar-nàiseanta
• Barrachd phrògraman ùra airson na seanail tro cho-riochdaidhean eadar-nàiseanta
• Prògraman a bharrachd de luach £5m
• Dùil ris an tuilleadh phrògraman de dh’àrd chàileachd nach fhaighear mura biodh na h-aontaidhean seo ann
• Luchd-solair BBC ALBA nam prìomh chom-pàirtichean ann a bhith a’ cruthachadh cheanglaichean eadar-nàiseant
Dh’fhoillsich MG ALBA an-diugh (26 Giblean 2018) gu bheil iad air a bhith soirbheachail ann a bhith a’ cosnadh stuthan a bharrachd airson BBC ALBA tro aontaidhean ùr-ghnàthach eadar-nàiseanta, air an treòrachadh leis an luchd-solair.
Tha sreath de dh’aontaidhean a’ cruthachadh luach £5.2m de phrògraman àrd chàileachd airson na seanail telebhisein Gàidhlig.
Tha an stuth ùr mar thoradh air grunnan bhliadhnaichean de spàirn agus oidhirp le MG ALBA agus an cuid sholaraichean ann a bhith a’ leasachadh cho-bhanntachdan eadar-nàiseanta stèidhichte air cùmhnantan fad-ùine leis a’ chraoladair. Tha na cùmhnantan a’ cur am follais mar a tha luchd-solair na seanail a’ co-obrachadh le companaidhean riochdachaidh sa Ghearmailt, An Danmhairg, Innis Tìle, An Fhraing, Nirribhidh agus Canada, a thuilleadh air Èirinn agus a’ Chuimrigh, agus airson a’ chiad uair, cothrom air co-bhanntachd Sìneach ann an 2019.
Airson luchd-amhairc BBC ALBA, tha na h-aontaidhean a’ ciallachadh prògraman ùra a bhiodh do-dhèante an dèanamh bho thaobh ionmhais. Airson riochdairean ùr-ghnàthach BBC ALBA, tha e a’ ciallachadh fàs ann an lìonraidhean eadar-nàiseanta, le cothrom an tuilleadh malairt a dhèanamh sna dùthchannan seo, a thuilleadh air na margaidean dùthchail aca fhèin.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA:
“’S e naidheachd chudromach a tha seo. Airson ar luchd-amhairc tha e na chomharra air in-ionmhas susbainteach ann am prògraman BBC ALBA – naidheachd air leth. Tha e a’ sealltainn gu bheil comas aig maoineachadh ann an craoladh Gàidhlig an dà chuid fàs a dhèanamh air an tuilleadh phrògraman airson na seanail agus a bhith na adhbhar airson spionnadh a chur ann am fàs ar luchd-solair, a’ gabhail a-steach co-bhanntachdan eadar-nàiseanta. Tha sinn moiteil a bhith ag obair san dòigh ùr-ghnàthach seo le ar solaraichean gus prògraman ùra fhaighinn airson BBC ALBA agus moiteil gu bheil craoladh Gàidhlig a’ treòrachadh na slighe ann a bhith a’ cruthachadh na co-bhanntachdan cumhachdach eadar-nàiseanta seo.”
Am measg nam prògraman a bhios air an craoladh ann an 2018/19 tha The Far Traveller, prògram aithriseach uair a thìde ag innse sgeulachd boireannach annasach Lochlannach bho 1000AD, riochdaichte leis an luchd-dèanamh film Innis Tìleach ProFilm agus MacTV, à Eilean Leòdhais, ann an co-bhanntachd le RUV, Maoin Film Innis Tìleach, Profilm agus Pegasus.
’S e co-riochdachadh Canèidianach Albannach a th’ ann an Bridge over the Atlantic, a’ sealltainn luchd-ciùil bho gach taobh den Chuain Shiair a’ rannsachadh an cuid dualchas ciùil coitcheann. Tha e riochdaichte le MacTV agus Skye Larke Productions ann an co-bhanntachd le CBC Atlantic, BBC Scotland agus le taic bho Roinn Coimhearsnachd, Cultar agus Dualchas Alba Nuadh, Riaghaltas Alba Nuadh agus Caidreachas Luchd-ciùil Chanèidianach.
Tha na h-aontaidhean a’ gabhail a-steach sreath eile de Port – prògram ciùil a tha a’ còrdadh ri mòran agus a thèid a-nis air chuairt san Roinn Eòrpa a’ taisbeanadh co-obrachadh le luchd-ciùil anns a’ Bhreatainn Bhig, Asturias agus Galicia. Tha Port riochdaichte le Bees Nees Media ann an co-bhanntachd le TG4.
’S e sreath àrd-amasach a th’ ann an Tide – a’ coimhead ri na sgeulachdan agus ris an saidheans a tha air cùlaibh fear de na rudan as iongantaiche ann an nàdar – an làn – a’ coimhead ris bho sheagh cruinneil agus nàiseanta. Riochdaichte le Cwmni Da agus MacTV, tha an t-sreath a’ faighinn taic bho S4C, BBC NI, TG4 le seilbheachd bho LIC agus Sky Vision.
Tha com-pàirteachas ann an aontaidhean co-bhanntachd ioma-Eòrpach na thaobh eile den dòigh obrachaidh eadar-nàiseanta seo, leithid Kids of Courage, an dàrna sreath de phrògraman dràma-aithriseach chloinne bho LOOKS Film & TV sa Ghearmailt, stèidhichte air leabhraichean-là agus litrichean bhon dàrna cogadh. A’ togail air a’ chiad sreath, Small Hands in a Big War, tha an dàrna sreath a’ coimhead ri beatha chloinne air feadh na Roinn Eòrpa ’s iad a’ feuchainn ri thighinn beò tron còmhstri. ’S e an sgeulachd bhon RA, sgeulachd Chaluim – sgeulachd deugaire le Gàidhlig a’ fàs bho bhith na bhalach gu bhith na fhireannach ann an Clydebank ann an Alba aig àm a’ Chogaidh.
Thuirt Deasaiche Seanail MG ALBA, Mairead Chamshron:
“Tha na h-aontaidhean seo a’ leigeil dhuinn prògraman a bharrachd a thoirt gu luchd-amhairc BBC ALBA nach biodh comasach nam biodh sinn ag obair leinn fhèin. Tha iad a’ lìbhrigeadh beairteas de phrògraman thar ghnèithean ciùil, aithriseach, fìrinn agus dràma. Bidh na prògraman a’ cur gu mòr ri clàr na seanail agus aig an aon àm a’ toirt cothrom dhaibhsan a tha sna prògraman agus na riochdairean an cuid sgeulachdan innse air ùrlar eadar-nàiseanta.”
Prògram BBC ALBA air a chomharrachadh aig Fèis Tbh Chicago
Choisinn Sùlaisgeir: An t-Sealg, prògram aithriseach BBC ALBA, Teastanais Airidheachd ann an roinn na prògraman neo-fhicsean aig an 54mh Fèis Eadar-Nàiseanta Telebhisein Chicago.
Tha an fhèis a’ tàladh thagraidhean bho air feadh an t-saoghail, le gach roinn a’ toirt seachad diofar dhuaisean, agus chaidh Sùlaisgeir, a’ chiad phrògram Gàidhlig a-riamh a chaidh a chuir air adhart aig an fhèis, air ainmeachadh mar “obair air leth”.
Chaidh Sùlaisgeir: An t-Sealg a riochdachadh le MacTV agus chaidh a chraoladh an toiseach air BBC ALBA air Là na Bliadhn’ Ùire, 2018. Tha am prògram a’ leantainn sealg a’ ghuga, far a bheil daoine à Nis, Eilean Leòdhais, a’ siubhail 40 mìle gu Sùlaisgeir airson an cuota de ghuga a thoirt dhachaigh. Tha aire a’ phrògraim gu h-àraid air Dods MacPhàrlain, a tha os cionn na sealg, agus e air an turas mu dheireadh aige mus leig e seachad gnothaichean dhan ath ghinealach.
Thuirt Riochdaire MacTV, Màiri Nic a’ Ghobhainn: “Tha sinn air leth toilichte Sùlaisgeir: An t- Sealg fhaicinn taobh ri taobh ri cuid de na prògraman telebhisein as fheàrr bho air feadh an t-saoghail, agus tha e dìreach iongantach gun deach aithneachadh aig an fhèis chliùiteach seo.
“Mar chompanaidh bha sinn fortanach an cothrom fhaighinn sgeulachd bhalaich Shùlaisgeir innse bhon taobh a-staigh, agus a sgaoileadh chun an t-saoghal air fad. Tha an cothrom co-obrachadh leis na coimhearsnachdan Gàidhlig agus an cuid sgeulachdan innse na bhun-stèidh air na tha sinn a’ dèanamh, agus that MacTV fìor thoilichte airson ar sgioba riochdachaidh agus airson Dods agus balaich Shùlaisgeir à Nis a cho-roinn an sgeulachd leinn ann an dòigh cho fosgailte.”
Thuirt Ceannard BBC ALBA, Mairead Màiri Mhoireach: “Tha sinn fìor thoilichte gun deach sàr aithne gnìomhachais a thoirt do Shùlaisgeir: An t-Sealg agus tha sinn an dòchas gu tig tuilleadh leasachaidhean agus cothroman co-obrachaidh eadar-nàiseanta do MhacTV agus companaidhean riochdachaidh eile BBC ALBA ri linn.
“Thug am prògram seo bliadhnaichean a thighinn gu buil, nì a tha a’ dearbhadh cho dìcheallach, dealasach is cruthachail ’s a dh’fheumas ar sgiobaidhean a bhith is iad a’ dealbhadh, a’ taisbeanadh agus ag aithris mu ar cleachdaidhean dualchasach. Tha sinn moiteil à MacTV agus an sgioba air fad a bha an cois a bhith ag innse sgeulachd Sùlaisgeir: An t-Sealg”.
‘S e Fèis Eadar-Nàiseanta Telebhisein Chicago, a thàinig a-mach à Fèis Filmichean Chicago, tachartas thairis air trì là a tha a’ comharrachadh riochdachadh telebhisein agus sanasachd telebhisein bho air feadh an t-saoghail. A thuilleadh air a bhith a’ sealltainn prògraman, a’ cumail pannalan deasbaid agus na duaisean fhèin, tha an Fhèis a’ togail air a’ cruthachalachd agus an ceàird as fheàrr ann an telebhisean.
Airson tuilleadh fiosrachadh, thèid gu: www.chicagofilmfestival.com/television-festival/
Tha ceithir prògram deug Gàidhlig bho BhBC ALBA agus BBC Radio nan Gàidheal air an ainmeachadh air geàrr-liosta Fèis nam Meadhanan Ceilteach am-bliadhna, a thèid a chumail ann an Llanelli sa Chuimrigh bho 2-4 Cèitean.
Am measg nam prògraman telebhisein air a’ gheàrr-liosta, tha Eòrpa, le aithris sònraichte bhon Ugràin; Gàidhlig Obar Dheathain le Midas Media; agus, mu bhall-coise nam ban, Breab agus Buaidh le Matchlight.
Riochdaichte le BBC Gàidhlig, bhuannaich Eòrpa aig BAFTAs Alba o chionn còig mìosan agus bhiodh duais eile na chlach-mhìle dha prògram a tha a dh’aithghearr a’ comharrachadh 25 bliadhna.
A’ bruidhinn air a’ phrògram sònraichte a chaidh ainmeachadh, Eòrpa: Paralympian Ugrànianeach, thuirt riochdaire Rebecca NicIllFhinnein: “’S e aithris gu sònraichte pearsanta a tha seo agus feumaidh sinn taing mhòr a thoirt do dh’Anton airson an sgeulachd aige innse dhuinn. Tha seo a’ sealltainn an aithne agus an luach a th’ aig Eòrpa airson a bhith a’ libhrigeadh sgeulachdan inntinneach mar seo.”
Fhuair an companaidh riochdachaidh Bees Nees Media trì sreathan eadar-dhealaichte air a’ gheàrr-liosta, nam measg dà phrògram ciùil agus an sreath ùr Scotstar – Teasairginn Èiginneach, a bha a’ leantainn sgiobaidhean plèanaichean-eiridinn a bhios a’ toirt cùram beatha-shàbhalaidh do dhaoine ann an cuid dhe na h-àitichean as iomallaiche ann an Alba.
Thuirt Iain MacLeòid bho Bees Nees: “Tha sinne a’ dèanamh toileachas mòr gu bheil trì sreathan – Port, Seirm agus Scotstar – againn air a’ gheàrr-liosta aig Fèis nam Meadhanan Ceilteach. ’S e urram dha-rìribh a th’ ann dhuinne agus tha sinn a’ coimhead air adhart gu mòr ri na duaisean anns a’ Chuimrigh”.
Chaidh Gàidhlig Obar Dheathain le Midas Media ainmeachadh air an liosta airson prògraman eachdraidheil agus e a’ sgrùdadh eachdraidh a’ chànain sa bhaile le bhith a’ bruidhinn riuthasan a tha ga bruidhinn agus iadsan cuideachd a tha a’ seasamh an aghaidh a’ chànain.
Thuirt an riochdaire, Patricia NicLeòid: “Sa chumantas, chan eil an Ear-thuath aithnichte mar àite sa bheil Gàidhlig làidir agus tha e cho tlachdmhor prògram a dhèanamh a tha a’ dearbhadh, chan ann a-mhàin gu bheil a’ Ghàidhlig a’ soirbheachadh ann an Obar Dheathain, ach gu bheil eachdraidh fad linntean aice san sgìre.”
Sa ghnè airson prògram aithris spòrs b’ e Breab agus Buaidh le Matchlight aon de na prògraman a chaidh ainmeachadh. A’ leantainn sgioba nam ban fhads a bha iad a’ dèanamh deiseil airson Euro 2017, bha am prògram seo a’ togail air an dlùth-chàirdeas a th’ ann eadar ball-coise nam ban agus BBC ALBA. Bidh Breab agus Buaidh a’ farpais an aghaidh Rocky Ros Muc, prògram eile a chunnaic sinn air BBC ALBA, air a dhèanamh ann am com-pàirteachas eadar diofar dhùthchannan is chompanaidhean eile.
Thuirt Mairead Màiri Mhoireach, Ceannard Seirbheis BBC ALBA: “Tha e na thlachd gu bheil prògraman le sùil eadar-nàiseanta leithid Seirm, Port agus Eòrpa a’ cosnadh aithne mar seo – a’ sealltainn gu bheil BBC ALBA a’ cur luach air, agus luachmhor cuideachd gu, farsaingeachd eadar-nàiseanta. Tha na prògraman Albannach aig cridhe na tha sinn a’ dèanamh agus tha e brosnachail gu bheil prògraman mar Gàidhlig Obar Dheathain air a bheachdachadh ri taobh prògraman sgoinneil eile bho ar com-pàirtichean Ceilteach.”
Sa ghnè rèidio, chaidh Seumas Dòmhnallach bho naidheachdan Gàidhlig ainmeachadh air geàrr-liost Neach-lìbhrigidh Rèidio as Fhèarr agus bidh Radio nan Gàidheal a’ strì a-rithist airson Stèisean Rèidio na Bliadhna.
Thuirt Marion NicFhionghain, Stiùiriche Deasachaidh BBC Gàidhlig: “Tha mi cho moiteil às na sgiobaidhean a tha a’ cruthachadh agus a’ lìbhrigeadh prògraman air leth. Bhiodh sinn cho toilichte duais no dhà a thogail mar theisteanas dhan luchd-èisteachd dìleas a th’ aig BBC Radio nan Gàidheal.”
Am measg nam prògraman rèidio a chaidh ainmeachadh tha Balach à Borghastan agus Canada 150 a’ strì an aghaidh a chèile air a’ gheàrr-liost airson prògraman aithriseach; tha Mac Ille Mhìcheil (Sorbier dha Radio nan Gàidheal) agus Rapal a’ strì airson prògraman ciùil; agus tha Beag air Bheag agus Coinneach MacÌomhair a’ farpais airson prògraman iriseach.
Tha an dà chuid Lisbon ’67 agus Spòrs na Seachdain air a’ gheàrr-liost airson spòrs rèidio, le Spòrs na Seachdain a’ sùileachadh an duais a chosnadh airson an treasamh turas ann an trì bliadhna.
Airson tuilleadh fiosrachaidh thèid gu www.celticmediafestival.co.uk
Choinnich cuid de bhuannaichean farpais Vlog a’ Mhòid ann an Glaschu gus an duaisean a thogail bho bhritheamh Hannah McKirdy.
Seo an dàrna bliadhna de dh’fharpais Vlog a’ Mhòid aig MG ALBA – farpais a tha a’ strì airson brosnachadh susbaint Gàidhlig air a chruthachadh le luchd-cleachdaidh. Bhathar ag iarraidh air na farpaisich vlogan goirid mun Mhòd ullachadh. Dh’fhaodadh na vlogan a bhith air an ullachadh le neach-com-pàirteachaidh, neach-amhairc telebhisein, neach-èisteachd rèidio, britheamh no neach-taic a’ Mhòid. Fhuair an neach a bha soirbheachail anns gach roinn duais de chamara GoPro.
Thuirt Hannah McKirdy, aon de na britheamhan airson farpais Vlog a’ Mhòid: “Chanainn gu bheil na bhuannaich am-bliadhna nan deagh eisimpleirean de cho cruthachail ’s as urrainn dhut a bhith ann an Gàidhlig gun a bhith a’ cleachdadh ach fòn-làimh. Sheall iad gu soirbheachail na bha a’ dol air iomall a’ Mhòid ann an Loch Abar am-bliadhna, fiù ’s mu nach d’ fhuair iad ann, ’s thug iad iomadh ghàire oirnne a bha gan coimhead!”
Ann am farpais nan inbheach airson vlog singilte b’ e Ross Wilson à Glaschu a bhuannaich. Aithnichte bhon chòmhlan Tide Lines, rinn Ross bhidio èibhinn taobh a-staigh bùth-àirneis ainmeil ann an Glaschu mu mar a bha e air a’ Mhòd a chall am-bliadhna. A rèir nam britheamhan, b ’e innleachdas Ross an t-adhbhar a dh’fhàg e airidh air an duais. Ann am farpais nan inbheach airson sreath bhidiothan, b’ i Fiona NicChoinnich à Canaigh a shoirbhich. Chan ann a-mhàin gu robh Fiona a’ toirt sealladh air mar a bha i fhèin a deisealachadh airson a’ Mhòid, a’ siubhail chun a’ Mhòid agus a’ farpais; cuideachd bha Fiona a’ toirt iomradh air mar a bha ise a’ faicinn cùisean aig a’ Mhòd.
Bha Fiona a’ faicinn cothroman dhith fhèin agus dha Canaigh san fharsaingeachd le duais an GoPro: “Tha an GoPro a’ ciallachadh gun urrain dhomh vlog seachdaineil a chruthachadh, ‘Canaigh thairis air na Ràithean’. Bithidh seo a’ toirt a-steach Taigh Chanaigh agus an gàrradh, an cladach, na speuran, giomaireachd fo agus os cionn nan tonn agus an stèidheachadh, ma thèid air, de CollieChamChanaigh leis an dà chuilean agam.”
Ann an roinn na h-òigridh airson vlog singilte, b’ e Anndra à Geàrrloch a bhuannaich, leis a’ vlog singilte mu dheidhinn a sheachdain aig a’ Mhòd. Eadar farpaisean-ciùil, seinn, leughaidh agus còmhraidh bha seachdain trang aig Anndra agus abair gun robh sin follaiseach sa bhidio aige. ‘S e Eòin, bràthair Anndra, a bha anns an dàrna àite san fharpais seo.
Ann an roinn sreath vlog na h-òigridh, bhuannaich na bana-charaidean Ceitidh agus Breagha à Inbhir Nis airson an darna bliadhna. Tha sin a’ ciallachadh gu bheil GoPro an duine aca a-nis, agus cothroman barrachd bhidiothan a dhèanamh. Thug iad dhuinn sreath de vlogan a dh’innis sgeulachd seachdain a’ Mhòid ann an dòigh beothail is spòrsail.
Thuirt Iseabail Nic an t-Sagairt, Stiùiriche Ro-innleachd is Co-bhanntachd MG ALBA: ‘’S e rud fìor chudromach a th’ ann dha MG ALBA gum bi sinn a’ brosnachadh susbaint chruthaichte le luchd-chleachdaidh agus ’s e Vlog a’ Mhòid aon dòigh dhuinn sin a dh’adhbharachadh. Tha e na thlachd dhuinn a’ faicinn na rudan èibhinn agus earbsach bhon fheadhainn a bha soirbheachail am-bliadhna agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri barrachd de sin an dà chuid tro fharpaisean agus taobh a-muigh na farpaisean.”
Bhuannaich Eòrpa, an t-sreath shuaicheanta chùisean làitheil air BBC ALBA, an duais airson prògraman Cùisean Làitheil aig na BAFTAs Albannach 2017.
Bha an tachartas ann air oidhche na Sàbaid (Didòmhnaich 5 Samhain) ann an Glaschu, le Edith Bowman ga lìbhrigeadh.
B’ e 2017 an treas turas ann an trì bliadhna far an deach Eòrpa ainmeachadh sa gheàrr-liosta seo, le prògram sònraichte leth-uair air daoine a bha nam prìosanaich ann an Guantànamo a’ faighinn an urraim am bliadhna.
Chaidh sgioba Eòrpa air feadh na Roinn Eòrpa gus bruidhinn ri na daoine seo, daoine fo amharas gur e ceannaircich a bh’ annta, ach a tha a-nis a’ fuireach ann an dùthchannan Eòrpach aig nach eil ceangail no dlùth-dhàimh riutha. Nan fògarraich bhon dachaigh is bhon teaghlach, gun chasaidean oifigeil air a chuir orra a-riamh, tha na daoine seo mu sgaoil le beatha ùr gun a bhith dèiligeadh idir le na trioblaidean pearsanta a dh’fhulaing iad ann an Guantànamo.
Tha Eòrpa am bliadhna a’ comharrachadh 25 bliadhna agus tha sreath ùr dìreach air tòiseachadh gach seachdain air BBC ALBA, BBC2 Scotland agus BBC Parliament.
A’ riochdachadh sgeulachdan bho air feadh na Roinn Eòrpa agus an Rìoghachd Aonaichte, tha Eòrpa air cliù fhaighinn airson mar a tha e a’ dèiligeadh le cùisean Eòrpach agus sgeulachdan nan daoine fhèin. Am bliadhna sa sgioba a chaidh ainmeachadh tha an riochdaire Rebecca NicIllinnein, an neach-naidheachd Angela NicIlleathain, an stiùiriche Maureen NicLeòid, an neach-camara Stephen Hughes agus an luchd-rannsachaidh Murchadh MacSuain is Niall MacÌosaig.
Thuirt neach-naidheachd Eòrpa, Angela NicIlleathain: “Tha sinn air leth toilichte gun d’ fhuair sinn an duais agus moiteil às an sgioba air fad. Bu chaomh leinn taing a thoirt dhan fheadhainn a bhruidhinn rinn. Mura biodh daoine deònach na sgeulachdan aca innse, cha bhiodh Eòrpa idir ann.”
Thuirt an riochdaire Rebecca NicIllinnein: “Le Eòrpa a’ comharrachadh 25 bliadhna, abair annas a bh’ ann nuair a bhuannaich sinn BAFTA oidhche na Sàbaid airson a’ phrògram mu Guantànamo. Cha robh dùil sam bith againn gum buannaicheadh sinn is dà chompanaidh eile, STV agus Maramedia/BBC Scotland a’ taisbeanadh prògraman làidir cuideachd. Tha sgioba Eòrpa ag obair gu cruaidh airson sgeulachdan a lorg nach eil a’ faighinn an aon seòrsa aire seach sgeulachdan eile, ach a tha fhathast fiùthail.”
Bha Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA, uabhasach toilichte gu bheil Eòrpa air aithne a chosnadh a-rithist airson mar a tha e ag aithris air cùisean làitheil.
Thuirt Mghr Caimbeul: “Tha Eòrpa an-dràsta air tòiseachadh air an 25mh sreath agus tha e fhathast a’ cosnadh dhuaisean. Tha na h-aithrisean a tha an sgioba a’ toirt thugainn uabhasachadh cudromach agus nas buntainneach na bha iad a-riamh. Tha BBC ALBA air a dhòigh glan gu bheil prògram cho làidir agus cliùiteach gar riochdachadh an dà chuid an seo agus thall-thairis.”
