MG ALBA has achieved a major international milestone, taking home the coveted Grand Prix at last night’s Prix CIRCOM 2025 awards – the highest honour in the prestigious European television awards.
The Grand Prix win was awarded to Black Camel Pictures’ acclaimed Gaelic-language crime thriller An t-Eilean (The Island), which had already been named winner of the Drama and Entertainment category earlier in the evening at the gala award ceremony in Barcelona. In a surprise announcement, the series was also revealed as the overall winner across all genres.
Set against the elemental landscape of the Outer Hebrides, An t-Eilean (The Island) is a compelling crime story that follows a family caught up in a murder investigation very close to home. When their mother is found murdered in the family castle, four adult children return to the Scottish island of their birth as their father is questioned over her death.
Commissioned by BBC ALBA and produced by Black Camel Pictures, with funding from MG ALBA, Screen Scotland, Black Camel Pictures and All3Media International, the drama premiered in the UK on BBC ALBA in January 2025, becoming the best performing Gaelic programme since the channel’s inception. A further broadcast window was also secured on BBC Four earlier this year.
The Grand Prix 2025 accolade crowns a year of renewed momentum for the Prix CIRCOM awards, which saw a 22 per cent rise in entries and an influx of new broadcasters joining the competition for the first time.
Judging took place in April with winners selected by a panel of industry professionals from across 15 European regional public service outlets.
John Morrison, Chair of MG ALBA, said: “Winning the Grand Prix is an incredible achievement for a Gaelic show, placed at the pinnacle of Europe’s regional television industry by our peers.
“MG ALBA has been working with a tight and diminishing budget for years and it was a calculated gamble by the Board of MG ALBA to invest all of our drama budget for a whole year in one short box set. But we were confident in the story, the cast and the production team. So were our funding partners and the BBC. An t-Eilean has already broken audience records for a Gaelic show, and it is very rewarding for everyone involved to win two awards in this prestigious ceremony. High quality drama needs a serious budget and increased investment by the Scottish Government would allow us to build on this success.”
David Swetman, SVP scripted content at All3Media International, added: “We’re so pleased that the appeal of Black Camel’s wonderful drama has been recognised with the top award from the CIRCOM jury of European broadcasters in Barcelona.”
Arabella Page Croft, Executive Producer at Black Camel Pictures, said: “Thanks so much to the jury! Wonderful to win the Grand Prix at the CIRCOM awards celebrating European television drama production. We share this award with our hugely talented cast, crew and creative commissioners and financiers who adventured with us!”
David Smith, Director at Screen Scotland, said: “This is a fantastic win for the An t-Eilean team. The popularity of this ambitious series and the recognition it has received, including this award, is an incredible vote of confidence in the strength of Gaelic language drama.”
Chosen from across all category winners, the Grand Prix recognises the single most outstanding programme of the year. While regional winners receive prior notice, the winner of the Grand Prix is announced live on the night, at the CIRCOM Annual Conference.
Commending the diverse offering within the entries for the Prix CIRCOM 2025, Chair Marina Ramos of RTP, Portugal, said: “We found many very good stories, great productions, and specially commissioned content that let us see and enjoy beautiful landscapes and regions all over Europe and different kinds of culture. All that is very important for public service media to offer to consumers.
“Our selection for Grand Prix was the drama An t-Eilean (The Island). And the reason is simple: we have all seen murder series from all over the world but this is a very great production, high quality, good story, great actors, beautiful landscape and, above all made in the Gaelic language, showing us a region in Scotland, with magnificent natural features. Livestock, castles and so on.”
The Prix CIRCOM 2025 jury report noted: “There is beautiful scenery, imposing castles and wonderful views of natural beauty. The drama matches well to this specific scenery and setting. The acting is splendid: it’s intense and you don’t want to stop watching. The production values are high and this is an ambitious production.
“It is very fascinating and impressive that the drama is produced in the Gaelic language. This will help spread knowledge of the language when making such quality entertainment for a wider audience. Good dramas are made all over the world – but this is special.”
The award was officially accepted by actor Sorcha Groundsell (who plays lead character Kat Crighton in An t-Eilean), Executive Producer at Black Camel Pictures, Arabella Page Croft, and John Morrison, Chair of the Board of MG ALBA, during the Prix CIRCOM 2025 gala award ceremony at the CIRCOM Annual Conference in Barcelona yesterday, Thursday 22 May.
MG ALBA has announced the crime thriller An t-Eilean (The Island) as winner of the Drama and Entertainment prize at the international TV awards, Prix CIRCOM 2025. The award win comes after a rise in competition entries, with judges from across 15 European regional public service broadcasters selecting the winner. The drama was produced by Black Camel Pictures and commissioned by BBC ALBA.
Set against the elemental landscape of the Outer Hebrides, An t-Eilean (The Island) is a compelling crime story that follows a family caught up in a murder investigation very close to home. When their mother is found murdered in the family castle, four adult children return to the Scottish island of their birth as their father is questioned over her death.
The award will be officially accepted during the gala award ceremony at the CIRCOM Annual Conference in Barcelona on 22 May.
John Morrison, Chair of MG ALBA, said: “Winning a top European award from our television peers is wonderful news for An t-Eilean and for Gaelic language broadcasting. It shows that stories told in Gaelic can compete with the very best entertainment and drama across Europe.
“Congratulations to everyone involved, the commissioners, the writers, the production team and the actors who all performed superbly. MG ALBA and our partners in the BBC will take this as a huge vote of confidence in our strategy to take Gaelic to global audiences while not forgetting about our own domestic viewers.”
Arabella Page Croft, executive producer at Black Camel Pictures, added: “We can’t quite believe it - An t-Eilean has won the Circom European Drama Award!
“It’s a huge honour, and such a tribute to the talent, heart and hard graft of the whole creative team. Making An t- Eilean the first high-end Gaelic drama in partnership with BBC and MG ALBA, Screen Scotland and All3Media International was a glorious creative challenge.
“We set out to create a crime series that felt authentic and true to the Western Isles and its wonderful language, and to see our work recognised by an international jury of broadcasters is a fantastic achievement. We are hugely proud at Black Camel and it means the world to see regional voices and authentic storytelling celebrated on a prestigious European stage like this.”
David Smith, Director at Screen Scotland said: “This is fantastic news, An t-Eilean marks a step-change in Gaelic language drama and has won the hearts of audiences across Scotland and now Europe. This win is testament to the ambitions of all our partners.”
David Swetman, SVP scripted content at All3Media International added: “We’re so pleased that the appeal of Black Camel’s wonderful drama has been recognised with this award from the Circom jury of European broadcasters.”
An t-Eilean was commissioned by BBC ALBA and funded by MG ALBA, Screen Scotland, Black Camel Pictures and All3Media International. The drama premiered in the UK on BBC ALBA January 2025, with a further broadcast window on BBC Four.
Tha MG ALBA air fàilte a chur air an naidheachd gu fàs am maoineachadh bliadhnail aca bho Riaghaltas na h-Alba gu £14.8 millean airson na bliadhna ionmhais 2025-26. Tha an t-àrdachadh seo a’ sealltainn aithne chudromach air an luach a tha na meadhanan Gàidhlig a’ toirt do chruth-tìre cultarach na h-Alba.
Thuirt Dòmhnall Caimbeul, Àrd-Oifigear MG ALBA:
“Tha an t-ionmhas a bharrachd a tha seo ag aithneachadh an diofar a tha na meadhanan Gàidhlig a’ dèanamh.
”Chomharraich Aithisg Ernst & Young gu bheil MG ALBA a’ cruthachadh luach de £1.34 le gach £1 de mhaoineachadh, a dh’aindeoin mar a tha cosgaisean air èirigh anns na bliadhnaichean mu dheireadh. Tha sinn air ar misneachadh gu bheil Riaghaltas na h-Alba ag aithneachadh sin le bhith ag àrdachadh ar maoin.
“Cha bhiodh e comasach prògraman leithid An t-Eilean a dhèanamh gun chinnt ionmhasail. Tha mòran dhaoine a’ coimhead BBC ALBA agus a’ cleachdadh goireasan luachmhor SpeakGaelic agus LearnGaelic, agus thèid an t-àrdachadh airgid uile mu choinneimh a bhith a’ neartachadh nan seirbheisean sin”
Tha an t-àrdachadh maoineachaidh mar phàirt de ghealladh leantainneach Riaghaltas na h-Alba airson taic agus brosnachadh a thoirt do chànan is cultar na Gàidhlig. Cuidichidh e MG ALBA gus leantainn air adhart a’ lìbhrigeadh susbaint air leth do luchd-amhairc air feadh Alba, agus aig an aon àm a’ brosnachadh fàs anns na meadhanan Gàidhlig, cothroman agus goireasan airson nan ginealaichean ri teachd.
Dealbhan le Riaghaltas na h-Alba
Geàrr-liostaichean FilmG Beò
Tha FilmG air na geàrr-liostaichean fhoillseachadh air thoiseach air cuirm dhuaisean FilmG sa Mhàrt, agus iad air an crathadh as motha a dhèanamh air na roinnean ann an eachdraidh na farpais.
Airson a’ chiad uair ann an 17 bliadhna, cha bhi roinn Film as Fheàrr ann an co-fharpaisean -18 no 18+. An àite sin, thèid na prìomh dhuaisean a-nis a thoirt seachad airson an Dràma as Fheàrr, am Prògram Aithriseach as Fheàrr, agus an Comadaidh as Fheàrr – a’ soilleireachadh farsaingeachd tàlant sgeulachdas na Gàidhlig.
Am-bliadhna cuideachd bha atharrachadh mòr eile ann: cha deach cuspair idir air beulaibh nam filmeadairean, le tagraidhean de sheòrsa sam bith air am brosnachadh gus làn shaorsa chruthachail a cheadachadh. Agus thairis air 127 tagradh gu h-iomlan san dà fharpais, bha am fòcas am-bliadhna air leasachadh agus adhartas follaiseach.
Thagh britheamhan neo-eisimeileach na geàrr-liostaichean thar 15 roinnean, agus nì am poball co-dhùnadh air an dà dhuais mu dheireadh tro bhòt air-loidhne.
Geàrr-liostaichean 18+
Bhuannaich na ceithir filmeadairean air geàrr-liosta Dràma as Fheàrr duais aig FilmG roimhe, a’ gabhail a-steach buannaiche am Film as Fheàrr an-uiridh, Kayleigh Bell.
Tha trì filmichean a’ seasamh a-mach le trì ainmeachaidhean an urra: Mhàiri NicGillìosa às an Eilean Sgitheanach agus Eilidh Chandler & Rae NicÌomhair airson nam filmichean aithriseach aca, cuide ri ‘Geama’ an dràma aig Luca Kerr, fear a bhuannaich an-uiridh cuideachd.
Geàrr-liostaichean -18
Tha Parker Dawes, buannaiche Film as Fheàrr an-uiridh, air dà gheàrr-liosta, nam measg an Dràma as Fheàrr.
Chan eil ach ceithir filmichean eile a’ cruinneachadh iomadh ainmeachadh – Àrd-sgoil Gheàrrloch, Sgoil an Taobh Siar, agus Àrd-sgoil Phort Rìgh uile le dà ainmeachadh, agus fhuair buidheann CnaG na Hearadh air trì geàrr-liostaichean airson an comadaidh aca mun phrògram telebhisein The Voice.
Bha deagh thaisbeanadh aig sgoiltean Inbhir Pheofharain cuideachd, le dà fhilm air an ainmeachadh bho Bhun-sgoil Inbhir Pheofharain agus aon bho Acadamaidh Inbhir Pheofharain.
Thuirt Murchadh MacSuain, Stiùiriche Pròiseict FilmG, “’S e seo am FilmG as làidire a-riamh a thaobh càileachd agus tha geàrr-liostaichean farpaiseach againn. Tha bhòt a’ phobaill air a bhith làidir cuideachd, agus mar sin bidh e brosnachail faicinn dè an dà fhilm a thig am bàrr sna roinnean sin”.
Còmhla ris a’ cho-fharpais, bha bùthan-obrach, clubaichean agus tachartasan FilmG ag àrach an ath ghinealach de sgeulaichean Gàidhlig, a’ toirt slighe do fhilmeadairean gus slighe fhaighinn a-steach do shaoghal nam meadhanan Gàidhlig.
Thuirt Magaidh Nic an Tàilleir, an Ceannard Foillseachaidh aig MG ALBA: “Tha FilmG air leth luachmhor dha na meadhanan Gàidhlig, leis gu bheil e a’ taisbeanadh an tàlant ùr a tha a’ tighinn troimhe. Tha obair chruaidh air a bhith aig na britheamhan am-bliadhna ach tha sinne moiteil mu gach filmeadair bho air feadh na dùthcha agus mar a bha iad ag innse nan sgeulachdan aca sa Ghàidhlig.”
Thèid na buannaichean ainmeachadh aig cuirm dhuaisean FilmG aig an SEC ann an Glaschu air Dihaoine, 7 Màrt 2025. Tha na filmichean air fad rim faicinn aig: www.filmg.co.uk
Tha aon de na fiolmadairean as gealltanaiche ann an Alba, Parker Dawes, air a’ chiad choimisean TBh aige fhaighinn le Dà Sgadan – Two Peas in a Pod, a thèid a chraoladh air BBC ALBA air Latha na Nollaig.
An dèidh mòran soirbheachas ann an co-fharpaisean FilmG, tha Parker, a tha 17 bliadhna de dh’aois, air fiolm ùr a sgrìobhadh agus a stiùireadh, a chaidh a choimiseanadh le BBC ALBA mar phàirt den sgeama dràma chloinne aig Aonadh Craolaidh na h-Eòrpa (EBU). Ann an co-bhonn ris an EBU, fhuair Parker an cothrom obrachadh còmhla ri Neville Kidd, an neach camara cliùiteach, a th’ air duaisean Emmy agus BAFTA a bhuannachadh agus a th’ air obrachadh air prògraman leithid The Umbrella Academy, Sherlock agus Outlander.
Ag amas air luchd-amhairc eadar aois 6-9, tha Dà Sgadan – Two Peas in a Pod a’ leantainn Polly, meacanaig, a tha seachd searbh sgìth a bhith a’ coimhead às dèidh a piuthar bheag bhragail, Peigi. Nuair a tha buidhean a’ toirt cothrom do Pholly a dhol còmhla riutha, tha i ag aontachadh gun mòran smaoineachaidh – ach tha na thòisich mar fhealla-dhà agus spòrs a’ fàs dorcha gu grad nuair a tha Polly a’ gabhail brath air a piuthar gus cliù a chosnadh leisa a’ bhuidhinn. Tha e a’ fàs soilleir gu bheil taobh gu math dorcha air Donnie Dan, agus feumaidh Polly roghnachadh dè an t-slighe a ghabhas i.
Chaidh aithne air sgil Parker a bhith a’ cur sgeulachd an cèill a dhèanamh an toiseach aig co-fharpais FilmG ann an 2023 far an do bhuannaich e an roinn airson an fhiolm a b’ fhèarr aig neach fo 18 airson a’ chiad turas. Na bu thràithe am-bliadhna shoirbhich leis a-rithist le duais airson an fhiolm goirid aige, Iomlaineachd (Perfection). Tha an soirbheas seo thar an dà bhliadhna a dh’fhalbh air cuideachadh gus Parker a stèidheachadh mar aon de na fiolmaidearan òga as cliùitiche ann an Alba.
Thuirt Parker Dawes: “Tha mi air iomadach cothrom luachmhòr fhaighinn bho bhith a’ fàs suas an Alba, le ar cultur agus a bhi ag ionnsachadh Gàidhlig. Nuair a bha mi san Àrd-sgoil rinn an class Gàidhlig agam fiolm airson FilmG – co-fharpais a bha a cheart cho mòr ris na h-Oscars dhuinne. Bha an t-airgead a bha ri bhuannachadh agus an cliù a bha na lùib gar brosnachadh gu mòr gus am fiolm a b’ fheàrr a b’ urrainn dhuinn a dhèanamh, agus tha mise air am fiolm agam fhìn a chur a-steach dhan cho-fharpais gach bliadhna bhon uairsin, ’s mi an-còmhnaidh ga mo phutadh fhèin gus fiolm nas fheàrr a dhèanamh gach turas.
“Tha a h-uile fiolm a rinn mi air dùbhlain agus cothroman ionnsachaidh a chruthachadh dhomh, agus bha e an aon rud le Dà Sgadan. Bha a’ cur a-steach airson an sgeama EBU seo, agus an uairsin ag obair air an fhiolm, ga mo chuideachadh gu mòr gus tuigse nas fhèarr fhaighinn mun ghnìomhachas seo agus gus iomadh sgil ùr a thogail a chumas mi orm a’ cleachdadh. Chan urrainn dhomh taing gu leòr a thoirt don a h-uile duine a bha an sàs ann.”
Thuirt Neville Kidd, an neach camara: “Bha e na thlachd a bhith ag obair gu dlùth air an fhiolm goirid seo, agus bha e na urram cuideachd taic a thoirt don ath ghinealach de dh’fhiolmadairean tàlantach à Alba. Abair tàlant a th’ aig Parker!”
Chaidh am fiolm a riochdachadh le Channel X Hopscotch airson BBC ALBA le maoineachadh bho MG ALBA agus Screen Scotland. Bha Parker ag obair leis an riochdaire cliùiteach Carolynne Sinclair Kidd agus le Lana Pheutan mar cho-sgrìobhaiche. Tha Lana, alumnus eile FilmG, na sgrìobhadair Gàidhlig a th’ air obrachadh air pròiseactan airson an EBU roimhe le Dad Sam Bith, agus air an t-sreath comadaidh, Glan Fhèin. Tha i cuideachd an-dràsta a’ gabhail pàirt anns an Sean Connery Talent Lab.
Thuirt Sean Greenhorn bho Screen Scotland: “Tha e sgoinneil gun urrainn dhuinn taic a thoirt do Channel X Hopscotch agus Parker Dawes air a’ choimisein ùir seo airson BBC ALBA. Tha Parker na thàlant anabarrach fhèin math a mhothaich sinn an toiseach leis an fhiolm FilmG aige Iomlaineachd. Tha e an-còmhnaidh tlachdmhor nuair a chithear fiolmadairean òga a’ faighinn toiseach tòiseachaidh agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ faicinn a’ mhac-meanmna, a bhlàiths agus a gheur-labhairt a’ tighinn troimhe ann an Dà Sgadan aig àm na Nollaige.”
Thèid am fiolm goirid Gàidhlig 15-mionaid a thaisbeanadh air BBC ALBA air Là na Nollaige. Coimhead air Dà Sgadan – Two Peas in a Pod beò air BBC ALBA air an 25mh latha den Dùbhlachd aig 6.10f, neo air BBC iPlayer: https://www.bbc.co.uk/programmes/m0026ff6
BBC ALBA a’ foillseachadh clàr sgoinneil na Nollaige
Tha BBC ALBA an-diugh (27 Samhain 2024) air clàr na Nollaige fhoillseachadh, le sgeulachdan pearsanta brosnachail agus an ceòl traidiseanta as fheàrr bhon bhliadhna a dh’fhalbh.
Bidh cùisean a’ tòiseachadh a’ fàs beòthail air BBC ALBA thràth san Dùbhlachd, a’ leantainn tron a’ mhìos fìor thrang chun na Bliadhn’ Ùire, le measgachadh tarraingeach de phrògraman ùra a bheir gal is gàire air an luchd-amhairc.
Le pailteas phearsachan ainmeil leithid Kathleen NicAonghais, Cathy NicDhòmhnaill agus Pàdruig MacCuidhein, cha bhi dad eile a dhìth air an luchd-amhairc ach seatlaigeadh le clàr na Nollaige air BBC ALBA.
Thuirt Mairead Chamshron, Stiùiriche Susbaint MG ALBA: “Tha clàr sònraichte againn airson àm na Nollaige, le stuth airson gach aois is ùidh agus a’ taisbeanadh a’ chuid as fheàrr de phrògraman Gàidhlig airson luchd-amhairc ann an Alba agus an còrr den dùthaich.
“Tha treatan na Nollaige am pailteas gu bhith againn le prògraman aithrisean is cur-seachad, na cuirmean is tachartasan ciùil as fheàrr tron bhliadhna, agus Cèilidh mòr na Bliadhn’ Ùire, gheibh sibh an taghadh as fhèarr air an TBh air BBC ALBA.”
A’ faighinn na Nollaige gu dol air BBC ALBA, bidh an dealbhaiche Erica Nic a’ Phearsain a’ toirt luchd-amhairc air turas cruthachaidh ann an Rùm gu Rùm na Nollaig (4 Dùbhlachd, 9f). Bidh Erica a’ sireadh bheachdan cruthachail gus tiodhlacan Nollaige shìmplidh a sgeadachadh agus a’ coinneachadh ri luchd-ciùird eile gus molaidhean snasail fhaighinn airson rudan eireachdail airson craobh na Nollaige agus am bòrd-bidh a chruthachadh.
Thèid am pàrtaidh a chuir air a chasan ann an da-rìribh le Hoolie 2024 (8 Dùbhlachd, 9f), an oidhche as motha de cheòl traidiseanta ann an Alba a bhios a’ comharrachadh 100 bliadhna de cheòl Albannach, le rionnagan bho na còmhlain as soirbheachail san dùthaich. Bidh Capercaillie, Skerryvore, Mànran, RURA is Talisk a’ comharrachadh linn de cheòl traidiseanta na h-Alba, le cruinneachadh de shàr-luchd-ciùil eile.
Leis an Nollaig a’ teannadh dlùth, tha Abigail NicÌomhair a’ cruthachadh 12 rudan blasta àlainn ann an sreath de phrògraman goirid ùra a bhios air BBC iPlayer a-mhàin. Seallaidh Nollaig Abigail dhuinn mar a nì sinn 12 mìrean Nollaige, bho bhriosgaidean milis gu deochan na fèille. Bidh an 12 iris uile rim faighinn air 1 Dùbhlachd.
Dha duine sam bith a tha a’ strì a’ cur rudan ri chèile air an Oidhche ron Nollaige, bidh Dùbhlain DIY (Instructions Not Included) (24 Dùbhlachd, 8:30f) a’ tabhann faochadh agus gàireachdainn gu leòr le iris shònraichte na Nollaige le luchd-ciùil traidiseanta Albannach a’ strì gus buannachadh prìomh dhuais Dùbhlain DIY.
Cuideachd air an Oidhche ron Nollaige tha am prògram Dàna | Europe’s Wild Side (24 Dùbhlachd, 9f), a’ taisbeanadh mar a chaidh na sreapan iongantach a rinn iad air feadh na Roinn Eòrpa a ghlacadh air camara.
Faodaidh luchd-amhairc nas òige a thighinn còmhla ri Linda NicLeòid air an Fheasgar ron Nollaige agus i a’ leughadh sgeulachd Paddington – Am Mathan à Peru ann an cuideachd sgoilearan à Bun-sgoil Ghàidhlig Calton (24 Dùbhlachd, 5:05f). Agus air an latha mòr fhèin bidh Linda a’ leughadh Paddington agus an Nollaig (25 Dùbhlachd, 5.05f) le sgoilearan à Bun-sgoil Ghàidhlig Bhaile Ghobhainn.
Bidh Dà Sgadan, film goirid air a stiùireadh le fear de na filmeadairean òga as fheàrr ann an Alba, Parker Dawes, air aig 6f air Latha na Nollaige. ‘S e an dràma cloinne seo a’ chiad choimisean mòr airson Parker a tha air ioma duais FilmG a bhuannachadh. Tha an sgeulachd a’ leantainn Polly agus a piuthar bheag Peigi, agus an dàimh aca ann an cunnart nuair a nochdas gràisg ionadail.
Anns a‘ phrògram mu dheireadh de Cù Leis Thu? A Puppy for Pàdruig (25 Dùbhlachd, 8:30f) tha Pàdruig a‘ faighinn a-mach mu na buannachdan a tha an cois a bhith a’ toirt dachaigh do chù teasairginn. Agus às dèidh dha siubhal air feadh Alba ag ionnsachadh mu dhiofar briodan coin tha Pàdraig a‘ faighinn tiodhlac Nollaig air leth.
Thairis air sia sreathan de Dealbhan Fraoich tha Fraoch Nic an Deòir air deilbh a tharraing ann am peant agus ann am facail de mhòran dhaoine inntinneach às gach ceàrnaidh. Ach a-nis an t-àm ann dealbh fhaighinn de Fhraoch fhèin. Sa phrògram sònraichte seo – Dealbh Fraoich – A Portrait of Heather chithear triùir luchd-ealain ag obair le diofar stuthan gus a h-ìomhaigh a chruthachadh fhad ’s a tha iad a’ còmhradh mu a beatha is a h-obair. Aig a cheann thall, tha Fraoch a’ faicinn nam pìosan ealain chrìochnaichte – saoil dè a beachd orra?
Air an là às dèidh na Nollaig, coinnichidh sinn ris An Dr Euan Dòmhnallach às an Eilean Sgitheanach ann an DR NZ (26 Dùbhlachd, 9f). Tha Dr Euan air siubhal gu ospadal Rotorua, ann an Sealainn Nuadh, gus obrachadh am measg aon de na sluaghan Māori as motha san dùthaich. Chi sinn mar a thèid le Euan fhad ’s a dh’ionnsaicheas e barrachd mu cànan, cultar agus cùram-slàinte nam Māori, agus a’ coinneachadh ri Gàidheil eile a tha air an dachaigh a dhèanamh san dùthaich.
Tha Sweeny, air a bhith a’ leantainn ‘Westerns’ bho riamh, agus a-nis tha e a’ faighinn cothrom a dhol air turas à Nis chun an Taoibh Shiair a dh’ionnsachadh mu na Gàidheil a chuir cumadh air Taobh Siar nan Stàitean ann an Wild West Sweeny (30 Dùbhlachd, 9f). Seo a’ chiad turas aig Sweeny anns na Stàitean agus tha e a’ cur eòlas air eich is eachdraidh, rainsean agus rodeo-an na dùthcha.
Tòisichidh prògraman Oidhche Chalainn le Faodail – Found Film (31 Dùbhlachd, bho 8.30f). Tha am prògram a’ taisbeanadh filmichean dhùthchasach clàraichte ann an Innse Gall eadar na 1930an is na 80an, agus a tha a-nis taisgte do ghinealaichean ri teachd.
Mus tig a’ Bhliadhna ùr a-steach, tha prògram luaidh sònraichte do Fergie Dòmhnallach, a’ dol a-mach. Aithnichte airson stoidhle ciùil sònraichte air a’ bhogsa agus airson a phearsa èibhinn, lìon e tallaichean dannsa air feadh Alba thar 60 bliadhna. Tha caraidean, a theaghlach agus luchd-ciùil eile a’ toirt seachad an cuimhneachain air Fergie, The Cèilidh King (31 Dùbhlachd, 9.30f).
Airson pàrtaidh Oidhche Challainn a chuir air a chasan tha Skipinnish aig a’ Chaisteal (31 Dùbhlachd, bho 10.30f). Chi luchd-leantainn criomagan nach fhacas roimhe den chuirm-chiùil airson an 25mh ceann-bliadhna aig a’ chòmhlan aig Caisteal Dhùn Èideinn. Agus airson an dannsa a thòiseachadh dè a b’ fheàrr na, Walking on the Waves, Alive agus The Island.
Bidh Cèilidh na Bliadhn’ Ùire le Cathy NicDhòmhnaill agus Niall Iain Dòmhnallach air BBC ALBA (31 Dùbhlachd, bho 11.30f) a’ toirt a-steach na Bliadhn’ Ùire bho Ionad Coimhearsnachd is Ealain Inbhir Narainn. Bidh Mànran a’ stiùireadh cuirm na h-oidhche còmhla ris an teaghlach Mac a’ Mhaoilein, Seonaidh Beag, Calum Ailig agus Alice. Bidh còmhlan de luchd-ciùil ainmeil fo stiùir Ingrid NicEanraig a’ cumail ceòl den inbhe as àirde riuthasan san talla agus an luchd-coimhid is èisteachd aig an taigh. Thèid an cèilidh a craoladh beò air BBC ALBA agus air feadh an t-saoghail air-loidhne agus air Radio nan Gàidheal.
Tha BBC ALBA a’ tòiseachadh 2025 le prògram aithriseach mu tè de na seinneadairean Gàidhlig as cliùitiche ann an Alba, Kathleen NicAonghais (1 Faoilleach, 9f). Tha am film a’ toirt sùil air a’ cheòl is cleasachd sònraichte aig Kathleen, agus a’ leantainn a sgeulachd beatha bho a h-òige ann an Uibhist a Deas, gu bhith a’ cluich còmhla ri Daibhidh Tennant anns an dealbh chluich MacBheatha san West End ann an Lunnainn. Loma làn neamhnaidean còmhraidh is ciùil prìseil cha ghabhadh na b’ fheàrr na am prògram aithriseach seo air Latha na Bliadhn’ Ùire.
Coimhead ri BBC ALBA agus BBC iPlayer thairis air àm na Nollaige. Coimhead beò no as dèidh làimh: https://www.bbc.co.uk/tv/bbcalba
Tha BBC Scotland agus BBC ALBA gu bhith ag obair còmhla ann an dòigh ùr inntinneach gus susbaint Gàidhlig a nochdas gu didseatach an toiseachd, a mhaoineachadh.
Tha an dòigh co-choimiseanadh seo, nach do thachair a-riamh roimhe, a’ gealltainn £800k thairis air dà bhliadhna – air a mhaoineachadh le MG ALBA agus am BBC – agus tha e ag amas air pròiseactan a chomharrachadh agus a leasachadh a bhios a’ freagairt air luchd-amhairc an Alba air fad agus a’ sùileachadh leasachadh tàlant air a’ Ghàidhealtachd agus anns na h- Eileanan.
Thathas a’ brosnachadh riochdairean beachdan bho ghnèithean sònraichte a chur a-steach le cuideam làidir air susbaint Gàidhlig a tha a’ nochdadh cultar, sgilean agus tàlant roinn chruthachail na Gàidhealtachd is nan Eilean, an dà chuid air agus far-sgrion.
Bidh a’ chiad chothrom riochdachaidh airson dràma ùr ann an cruth goirid a bhios ag amas air luchd-amhairc nas òige air làraich didseatach. A’ togail air na dràmathan goirid soirbheachail aig BBC Scotland, Float agus Dog Days, bu chòir dha na beachdan dràma didseatach a bhith mar sreath de dh’irisean goirid de mu dheich mionaidean a dh’fhaid ag amas gu sònraichte air BBC iPlayer agus seanail YouTube BBC ALBA.
Às dèidh ùine leasachaidh, bithear ag amas gum bi na pròiseactan soirbheachail air an riochdachadh ann an 2025 le cothroman eile airson beachdan aithriseach is cuir seachad nas fhaide air adhart sa bhliadhna.
Thuirt Mairead Chamshron, Stiùiriche Susbaint MG ALBA: “Tha MG ALBA air leth toilichte a bhith ann com-pàirteachas leis a’ BhBC air an iomairt ùr, inntinneach seo gus susbaint didseatach Gàidhlig a lìbhrigeadh air ùrlaran agus sheanailean BBC ALBA agus BBC Scotland. Tha e riatanach gu bheil sinn a’ dèanamh a h-uile oidhirp gus ùidh an luchd-amhairc a ghlèidheadh aig gach ìre fhad ’s a tha sinn ag adhartachadh ar cànan agus a’ tabhann chothroman do thàlant ùr, agus tàlant a tha nas stèidhichte, bhon a’ Ghàidhealtachd agus na h-Eileanan, aig nach eil an-còmhnaidh na h-aon chothroman leasachaidh agus riochdachaidh. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ togail air an soirbheachas a bh’ aig BBC Scotland roimhe le dràmathan goirid ann an riochd didseatach.”
Thuirt Louise Thornton, Ceannard Coimiseanaidh aig BBC Scotland: “Tha mi pròiseil a thaobh obair dearbhaichte BBC Scotland ann a bhith a’ leasachadh agus a’ buileachadh susbaint ghoirid a th’ air duaisean a bhuannachadh agus air a bheil an luchd-amhairc measail, agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri sin a leasachadh tron chom-pàirteachas seo le MG ALBA. Tha a bhith a’ cur taic ri sgeulachdan à Alba bunaiteach do dh’obair a’ BhBC agus tha an iomairt seo na fhìor dheagh eisimpleir den sin. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri faicinn na beachdan a thig a-steach thugainn.”
Tha a’ chuairt Coimiseanaidh a-nis fosgailte agus bu chòir do bheachdan a bhith air an cuir a-steach gu gaelicdigitalcommissioning@bbc.co.uk ro 6 Faoilleach 2025.
Ged a tha cuireadh ro chompanaidhean riochdachaidh Albannach beachdan a chuir a-steach, tha e riatanach sealltainn mar a chuireas pròiseactan ri leasachadh tàlant agus riochdachadh air a’ Ghàidhealtachd is na h-Eileanan. Bithear a’ toirt prìomhachas do mholaidhean anns a bheil dhà no barrachd de na h-eileamaidean a leanas – sgeulachdan, àiteachan, riochdachadh, no companaidhean stèidhichte – air a’ Ghàidhealtachd is na h-Eileanan.
Gheibhear fiosrachaidh a bharrachd san fharsaingeachd agus mu slatan-tomhais aig:
https://www.bbc.co.uk/aboutthebbc/scotland/commissioning/gaelic/.
Bheir BBC ALBA cuid den luchd-ciùil traidiseanta as aithnichte còmhla ann an àite gu tur ùr gus Oidhche Challainn a chomharrachadh aig a’ chèilidh as fheàrr den bhliadhna, Cèilidh na Bliadhn’ Ùire.
Chaidh an còmhlan cliùiteach, Mànran, a thuilleadh air ceòladairean traidiseanta aithnichte leithid Alice Nic a’ Mhaoilein, a choisinn Bonn Òir a’ Chomuinn Ghàidhealaich aig Mòd an Òbain, ainmeachadh am measg na bhios a’ gabhail pàirt ann an cèilidh na bliadhna seo, a thèid a chraoladh airson a’ chiad turas bho Ionad Coimhearsnachd agus Ealain Inbhir Narann.
Thèid Cèilidh na Bliadhn’ Ùire a chraoladh beò air BBC ALBA, air Radio nan Gàidheal agus air feadh an t-saoghail, le Cathy NicDhòmhnaill agus Niall Iain Dòmhnallach aig an stiùir.
Ma tha sibh airson a bhith an làthair aig a hòro-gheallaidh, tha beagan thiocaidean ri fhaotainn air làrach-lìn BBC’s Shows and Tours.
Thuirt Iain Macleòid, àrd-riochdaire a’ phrògraim: “Tha an tachartas as motha den bhliadhna aig BBC ALBA air ais le taghadh iongantach de luchd-ciùil traidiseanta Albannach agus tàlant ionadail a chuireas fàilte bhlàth air 2025. Bidh ceòl agus òrain am pailteas, agus plòigh gu leòr aig Cathy agus Niall Iain airson Oidhche Challainn.
“Mar luchd-taic dealasach de dh’òrain Ghàidhlig agus ceòl traidiseanta, tha fadachd air BBC ALBA tàlant ùra leithid Alice Nic a’ Mhaoilein, an sàr sheinneadair à Uibhist a Deas, Màiri Nic Ille Mhaoil, agus ceòladairean ainmeil leithid Mànran a thaisbeanadh air oidhche bheothail, shòlasach do luchd-èisteachd ‘s luchd-amhairc air Oidhche Challainn.
An dèidh soirbheachas a’ chlàr shingilte ùr Standing Still, agus sreath de chuirmean beò air feadh na Rìoghachd Aonaichte agus na Roinn Eòrpa, ‘s iad Mànran a’ phrìomh chòmhlan aig Cèilidh na Bliadhn’ Ùire, agus cliuchidh iad cuid de na fuinn as eòlaich air a bheil sinn agus de na h-òrain as fheàrr aca.
A’ toirt taic dhan chòmhlan, bidh buill de theaghlach chliùiteach Mhic a’ Mhaoilein, seinneadairean Gàidhlig à Eilean Leòdhais: Seonaidh ‘Beag’ Mac a’ Mhaoilein, Calum Ailig Mac a’ Mhaoilein agus Alice Nic a’ Mhaoilein, a’ riochdachadh trì ginealaichean den teaghlach. Choisinn am ball as òige, Alice, bonn òir nam ban aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail san Dàmhair.
Bidh an stiùiriche ciùil tàlantach Ingrid NicEanraig, a’ stiùireadh còmhlan-taighe de shàr-cheòladairean traidiseanta na h-Alba: Anna Massie, Sìleas Nic na Ceàrdaich, Aonghas MacNeacail agus Megan NicEanraig, agus bidh Còisir Ghàidhlig Inbhir Narann cuideachd an làthair.
Thuirt an seinneadair Gàidhlig, Alice Nic a’ Mhaoilein: “Se urram a th’ann pàirt a ghabhail ann an Cèilidh na Bliadhn’ Ùire. Tha mi a’ gabhail fadachd ris a Bhliadhn’ Ùr a thoirt a-steach ann an Inbhir Narann agus a bhith a’ seinn còmhla ri dithis a tha air buaidh cho mòr a thoirt air mo beatha-ciùil – mo sheanair agus m’ uncail Calum.”
Bidh Cèilidh na Bliadhn’ Ùire ri fhaicinn beò air BBC ALBA, BBC iPlayer agus beò air bbc.co.uk/alba air feadh an t-shaoghail, Dimàirt 31 Dùbhlachd bho 11.30f. Tha beagan thiocaidean a-nis ri fhaotainn aig
https://www.bbc.co.uk/showsandtours/shows/ceilidh-na-bliadhn-uire
Tha trì filmichean goirid Gàidhlig a chaidh a chruthachadh airson FilmG air buannachadh aig Scottish Youth Film Festival (SYFF) na bliadhna-sa, le Iomlaineachd a’ togail duais a bharrachd mar am Film as Fheàrr airson an roinn 13-18 uile gu lèir.
Choisinn Iomlaineachd (Perfection) le Parker Dawes, a bha air am Film as Fheàrr a bhuannachadh aig farpais FilmG na bu thràithe am-bliadhna, an dearbh duais a-rithist aig SYFF. Fhuair am film, a tha a’ cnuasachadh foirfeachd agus bòidhchead neo-fhoirfeachd, am Film Gnìomh Beò as Fheàrr san roinn 13-18 mus deach ainmeachadh mar am Film as Fheàrr. Aig dìreach 17 bliadhna a dh’aois, tha Parker air iomadh duais fhaighinn aig FilmG agus chaidh ainmeachadh mar ‘Rising Star’ leis a’ Chrannchur Nàiseanta aig Fèis Film Lunnainn an-uiridh.
San roinn Aithriseach 13-18, bha trì de na ceithir filmichean air a’ gheàrr-liosta cuideachd nam buannaichean FilmG, le Aillse Sealladh Marsaili le Sgoil Lìonacleit a’ togail duais SYFF. Tha am film seo, a choisinn Duais Roghainn FilmG am-bliadhna, a’ toirt cunntas air an eòlas a th’ aig Marsaili air a bhith a’ strì ri aillse agus i na deugaire anns na h-Eileanan Siar.
Chaidh An Glaoine Nan Draoidh (The Druid’s Stone) le Sophie Nic a’ Ghobhainn às a’ Ghàidhealtachd aithneachadh mar bhuannaiche san roinn Beò-Dhealbhachaidh 13-18. Thug Sophie, a chaidh ainmeachadh airson Duais Rionnag FilmG na bliadhna-sa, buaidh mhòr air na britheamhan leis na sgilean cruthachail aice ann an aithris sgeulachdan agus beòthalachd. Bha seo a’ ciallachadh gun do choisinn filmichean FilmG gach duais anns na roinnean 13-18 aig SYFF.
Thuirt Murchadh MacSuain, Stiùiriche Pròiseict FilmG: “Uaireannan faodaidh filmichean Gàidhlig a bhith a’ faireachdainn mar gu bheil iad a’ suidhe leotha fhèin, air iomall a’ ghnìomhachais. Tha a bhith a’ faicinn filmichean a chruthaich daoine òga sa Ghàidhlig air an aithneachadh gu nàiseanta am measg gheàrr-liostaichean de fhilmichean Beurla air leth brosnachail agus tha a h-uile duine aig FilmG moiteil à Parker, Sophie agus an sgioba aig Sgoil Lìonacleit.”
Thuirt Mairead Chamshron, Stiùiriche Susbaint MG ALBA: “Bha e na thoileachas mòr filmichean goirid Gàidhlig fhaicinn, gach cuid air geàrr-liostaichean agus a’ cosnadh dhuaisean. Tha feum againn air riochdairean òga le Gàidhlig a tha àrd-amasach agus tha FilmG air a bhith na àrd-ùrlair air leth don a thaobh seo”.
Chaidh na filmichean a bhreithneachadh le Comhairle Comhairleachaidh Òigridh Into Film agus chaidh na buannaichean fhoillseachadh aig an 10mh Scottish Youth Film Festival, a chaidh a chumail aig Acadamaidh Armadail, Lodainn an Iar, air 4 agus 5 Dàmhair, 2024. Gheibh sibh tuilleadh a-mach mu Scottish Youth Film Festival aig www.syff.scot/festival
Tha trì filmichean goirid Gàidhlig a chaidh a chruthachadh airson FilmG air buannachadh aig Scottish Youth Film Festival (SYFF) na bliadhna-sa, le Iomlaineachd a’ togail duais a bharrachd mar am Film as Fheàrr airson an roinn 13-18 uile gu lèir.
Choisinn Iomlaineachd (Perfection) le Parker Dawes, a bha air am Film as Fheàrr a bhuannachadh aig farpais FilmG na bu thràithe am-bliadhna, an dearbh duais a-rithist aig SYFF. Fhuair am film, a tha a’ cnuasachadh foirfeachd agus bòidhchead neo-fhoirfeachd, am Film Gnìomh Beò as Fheàrr san roinn 13-18 mus deach ainmeachadh mar am Film as Fheàrr. Aig dìreach 17 bliadhna a dh’aois, tha Parker air iomadh duais fhaighinn aig FilmG agus chaidh ainmeachadh mar ‘Rising Star’ leis a’ Chrannchur Nàiseanta aig Fèis Film Lunnainn an-uiridh.
San roinn Aithriseach 13-18, bha trì de na ceithir filmichean air a’ gheàrr-liosta cuideachd nam buannaichean FilmG, le Aillse Sealladh Marsaili le Sgoil Lìonacleit a’ togail duais SYFF. Tha am film seo, a choisinn Duais Roghainn FilmG am-bliadhna, a’ toirt cunntas air an eòlas a th’ aig Marsaili air a bhith a’ strì ri aillse agus i na deugaire anns na h-Eileanan Siar.
Chaidh An Glaoine Nan Draoidh (The Druid’s Stone) le Sophie Nic a’ Ghobhainn às a’ Ghàidhealtachd aithneachadh mar bhuannaiche san roinn Beò-Dhealbhachaidh 13-18. Thug Sophie, a chaidh ainmeachadh airson Duais Rionnag FilmG na bliadhna-sa, buaidh mhòr air na britheamhan leis na sgilean cruthachail aice ann an aithris sgeulachdan agus beòthalachd. Bha seo a’ ciallachadh gun do choisinn filmichean FilmG gach duais anns na roinnean 13-18 aig SYFF.
Thuirt Murchadh MacSuain, Stiùiriche Pròiseict FilmG: “Uaireannan faodaidh filmichean Gàidhlig a bhith a’ faireachdainn mar gu bheil iad a’ suidhe leotha fhèin, air iomall a’ ghnìomhachais. Tha a bhith a’ faicinn filmichean a chruthaich daoine òga sa Ghàidhlig air an aithneachadh gu nàiseanta am measg gheàrr-liostaichean de fhilmichean Beurla air leth brosnachail agus tha a h-uile duine aig FilmG moiteil à Parker, Sophie agus an sgioba aig Sgoil Lìonacleit.”
Thuirt Mairead Chamshron, Stiùiriche Susbaint MG ALBA: “Bha e na thoileachas mòr filmichean goirid Gàidhlig fhaicinn, gach cuid air geàrr-liostaichean agus a’ cosnadh dhuaisean. Tha feum againn air riochdairean òga le Gàidhlig a tha àrd-amasach agus tha FilmG air a bhith na àrd-ùrlair air leth don a thaobh seo”.
Chaidh na filmichean a bhreithneachadh le Comhairle Comhairleachaidh Òigridh Into Film agus chaidh na buannaichean fhoillseachadh aig an 10mh Scottish Youth Film Festival, a chaidh a chumail aig Acadamaidh Armadail, Lodainn an Iar, air 4 agus 5 Dàmhair, 2024. Gheibh sibh tuilleadh a-mach mu Scottish Youth Film Festival aig www.syff.scot/festival
