Tha BBC ALBA a’ foillseachadh clàr foghair làn de phrògraman ùra an-diugh (22 Sultain) le sgeulachdan làidir a’ nochdadh seallaidhean ùra à Alba agus nas fharsaing.
Bidh farsaingeachd de phrògraman aithriseach inntinneach, prògraman ciùil sgoinneil agus spòrs seachdaineil, a’ toirt seallaidhean dhuinn air beatha agus ùidhean ann an Alba an là an-diugh.
Bidh Trusadh, sreath aithriseachd BBC ALBA a’ tilleadh le sùil air geamannan bhidio ann an Trusadh: Gaming – An Ath Ìre. Tha MJ Deans aig a bheil ùidh mhòr ann a bhith a’ cluich gheamannan a’ toirt sùil air consoilean bho na 70an suas chun an là an-diugh. Tha i cuideachd a’ fuasgladh na bha agus na tha Alba air a chuir ris a’ ghnìomhachas buadhmhor seo.
Tha sgeulachdan pearsanta inntinneach aig cridhe mòran de phrògraman aithriseach BBC ALBA.
Fàilte gu Alba / Welcome to Scotland – tha Glaschu aithnichte mar bhaile a tha a’ cur fàilte bhlàth air fògarraich agus luchd-siridh comraich. Tro bhith an sàs ann an diofar phròiseactan-ciùil, tha an seinneadair Mischa Nic a’ Phearsain a’ faighinn eòlas air cuid den fheadhainn a tha air an dachaigh a dhèanamh ann an Glaschu agus a’ cluinntinn mar a tha ceòl air a bhith na thaic dhaibh.
Bidh Eòrpa a’ tilleadh chun chlàr san Dàmhair. Anns a’ chiad phrògram de shreath ùr, tha an sgioba a’ coimhead air suidheachadh fògarraich Ucràinianach ann an Alba agus ann am Moldova.
Nas fhaisge air an dachaigh, ann an St Cuthbert’s Way tha Iagan MacNèill a’ leantainn cheumannan St Cuthbert, a’ dol thairis air a’ chrìch eadar Alba agus Sasainn.
Bidh sreathan cuideachd a’ nochdadh ann an clàr BBC ALBA as t-fhoghar, le ceàird is dealbhadh, cuairtean tron a’ bhlàr a-muigh agus còcaireachd.
Ann an Dàna | Scotland’s Wild Side bidh Coinneach MacFhraing a’ lorg toil-inntinn, tric ceangailte air ròp ri aghaidh creag chorrach air neo a’ strì tro bhoglach is ceò air an t-slighe gu bàrr beinne.
Tha Fillte a’ gabhail turas tro Alba a’ sireadh eachdraidh agus sgeulachdan an là an-diugh co-cheangailte ris an luchd-ciùird a tha a’ snìomh ’s ag obrachadh diofar stuthan aodaich.
Agus, sa chidsin, bidh Gregor MacLeòid a’ toirt fiathachadh dhuinn tilleadh còmhla ris ann an Fuine is e trang a’ bèiceireachd rudan blasta. Tadhlaidh e air bèicearan eile nan dachannan feuch dè tha a’ bruich acasan.
Tha ceòl aig cridhe clàr BBC ALBA agus chi luchd-amhairc ceòl air leth bho Niteworks. Bheir prògram aithriseach seachad sgeulachd a’ chòmhlain agus iad ag obair leis an riochdaire Andrea Gobbi gus an clàr ùr aca a thoirt gu buil. Chithear cuideachd an còmhlan a’ co-obrachadh le sàr luchd-ciùil clasaigeach Orcastra Simphinidh a’ BhBC (BBC SSO) ann an Alba.
Am measg prògraman sònraichte eile bho Fhèis Celtic Connections tha Capercaillie agus Sian, le Capercaillie cuideachd a’ cluich còmhla ri BBC SSO.
Bheir BBC ALBA thugaibh cuideachd Na Worlds, am Mòd Nàiseanta Rìoghail agus iar-chuairtean deireannach duaisean BBC Radio Scotland Young Traditional Musician of the Year, leis a’ chuairt dheireannach ga chraoladh tràth ann an 2023.
Tha craoladh spòrs BBC ALBA a’ dol a-steach don t-seusan ùr le craoladh beò cunbhalach air an SWPL, geamannan dearbhaidh Cupa na Cruinne aig sgioba nàiseanta nam ban agus craolaidhean bho Phrìomh Lìg na h-Alba.
Air 6 Dàmhair, bidh an geama eadar boireannaich na h-Alba is sgioba na h-Ostair ann an iomairt dearbhaidh Cupa na Cruinne air a chraoladh beò.
Ann an Women’s Sport 360, gach seachdain tha Iona Ballantyne a’ coinneachadh ri na boireannaich iongantach a th’ aig cridhe saoghal spòrs agus a’ taisbeanadh nan sgeulachdan brosnachail aca.
Tha dà shreath ùr làn spòrs airson an luchd-amhairc as òige: Pròiseact Plòigh agus Triùir aig Trì.
Ann am Pròiseact Plòigh, tha saidheans agus plòigh a’ dol an lùib a chèile, fo stiùir an t-Oll Olive & Dr Moiteil. Tha òigridh bho air feadh na dùthcha a’ cur dùbhlan mu choinneamh na h-eòlaichean gus diofar chuspairean a mhìneachadh.
Ann an sreath drama ùr, Triùir aig Trì, chi sinn saoghal taigh-òsta, Àireamh a Trì, far am bi na peathraichean Della is Lou a’ cur fàilte air an caraid ùr Marco.
A’ meòrachadh air clàr an fhoghair, thuirt Ceannard Craoladh Gàidhlig, Mairead Màiri Mhoireach: “Tha sinn air leth toilichte farsaingeachd iongantach de phrògraman ùra a thaisbeanadh tro chlàr BBC ALBA as t-fhoghar.
“Bho phrògraman aithriseach gu dràma chloinne, ceòl, spòrs is cur-seachadan, tha BBC ALBA a’ tabhann seallaidhean ùra à Alba agus nas fharsaing.
“Tha rudeigin ann airson a h-uile duine agus tha sinn an dòchas gun urrainn dha daoine a thighinn nar cuideachd thairis air na mìosan a tha romhainn.”
Chithear na prògraman air fad ann an clàr didseatach foghair BBC ALBA agus chithear iad air BBC iPlayer ann an Alba agus air feadh na RA.
Tha sgioba an t-sreath dràma Ghàidhlig ùr sia-phàirteach, An Clò Mòr, air tilleadh chun nan Eilean Siar airson a’ phàirt mu dheireadh den fhilmeadh, a’ toirt beairteas de thàlant ùr, obraichean agus cothroman trèanaidh chun nan Eilean Siar.
Le taic bho MG ALBA, Comhairle nan Eilean Siar agus Sgrìn Alba, tha sianar luchd-trèanaidh a tha air slighe ionnsachaidh sna meadhanan air cothrom fhaighinn a bhith ag obair air an riochdachadh còmhla ri seann eòlaich phroifeasantach ann an roinn mheadhanan na h-Alba air sgeama trèanaidh sia mìosan.
Tha An Clò Mòr, air a riochdachadh le Solus Productions airson BBC ALBA agus air a mhaoineachadh le MG ALBA agus Sgrìn Alba, a’ riochdachadh clach-mhìle chudromach ann an cruthachadh susbaint sgriobt àrd-inbhe airson luchd-amhairc na Gàidhlig.
Tha an sgeul mu dhàimhean cridhe, còmhstri agus cluaineas am measg gnìomhachas aodaich Innse Gall ga filmeadh ann an àiteachan air leth àlainn air feadh nan Eilean Siar agus ann an Studio Alba, stiùidio telebhisein Chomhairle nan Eilean Siar ann an Steòrnabhagh.
A thuilleadh air a bhith ag obair air An Clò Mòr, bidh an luchd-trèanaidh ag obair còmhla ri companaidhean meadhanan ionadail agus bhon Roinn Meadhanach thar raon de riochdachaidhean, a’ leasachadh sgilean agus eòlas ùra ann an raointean a bhios buannachdail nan dreuchdan mar riochdachadh, deise, sgriobt, àiteachan agus fuaim.
Thuirt Mairead Chamshron, Stiùiriche Leasachadh Susbaint aig MG ALBA:
“Tha MG ALBA, còmhla ri Comhairle nan Eilean Siar agus Sgrìn Alba, moiteil a bhith a’ toirt taic do chothroman trèanaidh ann an da-rìribh do dhaoine òga a tha a’ coimhead ri eòlas fhaighinn ann an roinn nam meadhanan Gàidhlig a tha air leth spionnmhor. Tha e na mhisneachd a bhith a’ faicinn tàlant ùr a’ nochdadh an dà chuid air an sgrion agus air cùl a’ chamara agus tha mi fhèin air bhioran gus faicinn toraidhean an gluasad seo airson BBC ALBA a-steach do dhràma àrd-amasach air a sgriobtadh.”
Tha an Comhairliche Dòmhnall Crichton, Cathraiche Comataidh Leasachadh Seasmhach Chomhairle nan Eilean Siar a’ cur fàilte air an riochdachadh ùr agus na cothroman a bheir e don sgìre:
“’S e cothrom air leth a tha seo do dhaoine òga sgilean agus eòlas ùr ionnsachadh bhon fheadhainn as fheàrr sa ghnìomhachas. Le bhith comasach air obrachadh bhon àite ioma-adhbhar sgoinneil againn aig Studio Alba, a thuilleadh air còmhla ri companaidhean riochdachaidh ionadail, tha e a’ toirt chothroman do ar n-eileanaich òga na sgilean agus an tàlantan adhartachadh gun a bhith feumach air a’ Ghàidhealtachd agus na h-Eileanan fhàgail.”
Thuirt Steven Little, Ceannard Riochdachaidh aig Sgrìn Alba:
“Tha a bhith a’ leasachadh na th’ ann de thàlant air beulaibh agus air cùlaibh a’ chamara deatamach airson fàs luath ar gnìomhachas sgrion agus sinn a’ cumail oirnn a’ lìbhrigeadh trèanadh agus taic riochdachaidh air feadh na h-Alba. Le bhith a’ co-obrachadh le ar co-obraichean aig MG ALBA agus Comhairle nan Eilean Siar, còmhla ri Solus Productions bha e comasach prògram riochdachaidh is trèanaidh luachmhor a lìbhrigeadh don choimhearsnachd ionadail.”
Thuirt Tony Kearney, Stiùiriche agus Riochdaire aig Solus Productions:
“Tha na h-Eileanan an Iar ainmeil airson nan seallaidhean àlainn, drùidhteach – agus gu tric dràmadach – a tha ga fhàgail na dheagh àite airson dràma inntinneach mar An Clò Mòr. Tha e na thoileachas a bhith ag obair còmhla ri sgioba air leth tàlantach bho fhada air falbh agus faisg air làimh agus tha sinn air leth toilichte cothrom a thoirt don ath ghinealach de phroifeiseantaich sna meadhanan Gàidhlig. Tha sinn a’ coimhead air adhart cho mòr gus am faic an luchd-amhairc toradh ar saothair – cumaibh sùil a-mach!”
Chaidh 15mh bliadhna de FilmG, fèis fhilmichean goirid na Gàidhlig, a chuir air bhog, an-diugh (1 Sultain) le amasan airson rionnagan gnìomhachas nam meadhanan ann an Alba sam àm ri teachd a lorg.
Chaidh tachartasan cur air bhog cuspair a chumail ann an Glaschu agus Inbhir Nis, le sgioba FilmG a’ taisbeanadh an cuspair beòthail aca, Buidhe, do luchd-inntrigidh.
Thuirt Manaidsear Pròiseict FilmG, Murchadh MacSuain: “Tha Film-G a-nis beò, agus tha sinn a’ coimhead airson filmichean a tha buidhe ann an dòigh sam bith as urrainn dhuinn, a bharrachd air an òran Coldplay a chleachdadh. Tha casg air sin!
“Tha sinn an dòchas am FilmG as fhèarr fhaicinn am-bliadhna agus tha sinn air bhioran leis na beachdan sgoinneil a chuala sinn an t-seachdain-sa aig na tachartasan againn.
Chruinnich daoine cruthachail òga na Gàidhlig, luchd-cruthachaidh susbaint mheadhanan sòisealta agus seann luchd-inntrigidh FilmG aig Basta Pizza ann am Partaig oidhche Mhàirt airson tachartas co-obrachaidh, prìomh amas aig Fèis FilmG na bliadhna-sa – gus na puingean eadar cruinneachadh sgilean, tàlant agus bheachdan a cheangal ri chèile.
An làthair aig an tachartas bha Lana Pheutan, sgrìobhadair/cleasaiche, preasantair leantalachd a’ BhBC agus a bha na buannaiche FilmG ron seo: “Bha e math tighinn còmhla gus bruidhinn ri daoine a tha air pàirt a ghabhail ann am FilmG thairis air na bliadhnaichean ach cuideachd airson coinneachadh riuthsan a tha ga dhèanamh airson a’ chiad turas.”
“Tha mi air leth toilichte a bhith nam oide a-rithist agus a bhith a’ cuideachadh an ath ghinealach de dhaoine òga a tha a’ dèanamh fhilmichean oir bha FilmG cho cudromach air an t-slighe agam fhìn!”
Ghabh sgoilearan aig Acadamaidh Rìoghail Inbhir Nis an uair sin pàirt anns an tachartas co-obrachaidh aca fhèin, a’ dol an sàs ann an cuspair ùr FilmG agus a’ roinn am beachdan agus am brosnachadh fhad ’s bha iad a’ dealbhadh nam filmichean aca.
Mar phàirt den fhèis FilmG, bidh bùthan-obrach sna sgoiltean a’ gabhail àite air feadh na h-Alba. Thathas an dùil tuilleadh thachartasan co-obrachaidh ann an diofar raointean, uile a’ tighinn a-steach do cho-fharpais FilmG agus an cuirm dhuaisean aca sa Ghearran.
Tha farpais FilmG ag amas air an dà chuid daoine fo aois 18 (Òigridh) agus an fheadhainn a tha nas sine na 18 (Fosgailte), le 17 roinnean sònraichte uile gu lèir, agus am-bliadhna bidh luchd-dèanamh fhilmichean air an comharrachadh airson an tùsachd, an cruthachalachd agus airson an iomairt fhèin.
Tha roinnean ùra agus ath-leasaichte ann am-bliadhna, a’ toirt a-steach nan duaisean ùra Rionnag na Bliadhna (Òigridh) agus Gnìomhachas (Fosgailte), a tha ag amas air an ath rud mòr a lorg anns na meadhanan, agus tha na duaisean Dealbhadh Riochdachaidh (Òigridh) agus Cruthachalachd (Fosgailte) ann a dh’fhaodadh duais a thoirt dhaibhsan a nì filmichean a tha a’ leantainn a’ chuspair Buidhe.
Tha an cuspair Buidhe na iomradh air branndadh traidiseanta FilmG a tha tarraingeach do FilmG, agus am-bliadhna thathar ag iarraidh filmeadairean feuchainn ri filmichean a chruthachadh a bhios a’ gabhail a-steach buidhe gu cruthachail.
Tha na riaghailtean uile air am foillseachadh air làrach-lìn FilmG, ach tha e sìmplidh – cruthaich film Gàidhlig, cùm fo chòig mionaidean e, agus faigh a-steach e ron cheann-latha (9 Dùbhlachd 2022).
Thuirt Stiùiriche Ro-innleachd is Cùisean Taobh a-muigh MG ALBA, Ealasaid Dhòmhnallach: “Tha foillseachadh FilmG an-còmhnaidh na phrìomh thachartas aig MG ALBA, ach tha e rud beag sònraichte am-bliadhna agus sinn a’ comharrachadh 15 bliadhna den fharpais.”
“Tha e air a thighinn air adhart thar nam bliadhnaichean gus aire a thoirt do na h-atharrachaidhean ann an àrainneachd nam meadhanan aig astar luath agus tha sinn uile a’ coimhead air adhart ri bhith faicinn dè an t-susbaint mac-meanmnach is inntinneach a bhrosnaicheas an cuspair Buidhe.”
Airson liosta iomlan nan roinnean fhaicinn agus airson filmichean a chur a-steach gu FilmG, tadhail air www.filmg.co.uk no cuir fios chun sgioba aig Astar Media tro filmg@astarmedia.scot.
Tha FilmG, am farpais film-goirid Gàidhlig, a’ comharrachadh 15 bliadhna le bhith a’ foillseachadh cuspair adhartach, ùr airson fèis na bliadhna.
Tha iad air iarraidh air filmeadairean filmichean a chruthachadh stèidhichte air Buidhe, a’ togail air dathan agus brannd FilmG mar a tha e an-dràsta ach cuideachd mar fealla-dhà air an fhacal fhèin agus e cuideachd a’ ciallachadh ‘fortanach’ ann an abairtean leithid “nach buidhe dhut”.
Bithidh fèis FilmG am bliadhna a’ tòiseachadh air 1 Sultain, a’ gabhail a-steach sreathan de thachartasan agus bùithtean-obrach, le ceann-là san Dùbhlachd airson filmichean a chur a-steach don fharpais agus an cuirm-dhuaisean cliùiteach sa Ghearran.
’S ann le MG ALBA a tha FilmG, agus am bliadhna chaidh an companaidh Gàidhlig ùr Astar Media a chuir an-sàs airson a’ phròiseict a lìbhrigeadh.
An dùil togail air dìleab mhìorbhaileach FilmG, thuirt Manaidsear Stiùiridh Astar Media, Murchadh MacSuain: “Tha planaichean mòr againn airson FilmG, làn spionnadh gus slighean adhartais a leasachadh dha farpaisich agus gu faigh daoine le ùidh sna meadhanan agus ann an nithean cruthachail eile àite a lorg dhaibh fèin.
“Tha FilmG mar thà air buaidh mhòr a thoirt air a’ Ghàidhlig, agus tha sinn an dùil farpais na bliadhna seo a chur air bhog le fèis làn thachartasan agus com-pàirteachasan ionadail.”
Thuirt Alison Bruce, Manaidsear Conaltradh Bhranndaichean aig MG ALBA: “Tha e cho math gu bheil FilmG air ais airson an 15mh bliadhna. Tha sinne cho toilichte gu bheil sinn ag obair còmhla ri Astar Media airson farpais na bliadhna seo a lìbhrigeadh agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ faicinn an dòigh ùr, inntinneach a bhios aca thar nan seachdainean agus nam mìosan ri thighinn.”
Airson tuilleadh fhaighinn a-mach mu FilmG, cuir fios tron làrach-lìn www.filmg.co.uk no air na meadhanan sòisealta aig FilmG.
Bheir BBC ALBA samhradh sònraichte de cheòl thugaibh am-bliadhna le craoladh bho thrì de na fèisean as motha ann an Alba.
Thèid TRNSMT, Fèis Belladrum agus Celtic Connections uile a chraoladh air BBC ALBA as t-samhradh.
Bidh Fèis TRNSMT ann an Glaschu a’ tòiseachadh an t-seachdain seo, 8 agus 9 Iuchar, le Niall Iain Dòmhnallach a’ lìbhrigeadh beò air oidhche Haoine agus oidhche Shathairne bho 9f, mus lean an craoladh air BBC Scotland bho 10f gach oidhche agus Didòmhnaich 10 Iuchar.
Bidh na prògraman beò a’ gabhail a-steach luchd-ciùil bhon phrìomh àrd-ùrlar, àrd-ùrlar King Tut’s agus òrain air an clàradh gu sònraichte thairis air an deireadh-sheachdain aig Glasgow Green.
Am measg nam prìomh luchd-chiùil bidh Paolo Nutini, Sam Fender, The Strokes, Foals, Lewis Capaldi agus Wolf Alice.
Thèid prògram le na pìosan as fheàrr a chraoladh bho 16 agus 23 Iuchar.
Nas fhaide air adhart sa mhìos bidh BBC ALBA a’ craoladh beò aig Fèis Cridhe Tartan Belladrum faisg air Inbhir Nis.
Bidh prògram le na pìosan as fheàrr bho na trì latha de cheòl air a chraoladh beò bho 9f air 28, 29 agus 30 Iuchar le Fiona NicChoinnich agus Niall Iain Dòmhnallach.
Faodaidh luchd-amhairc craoladh beò a bharrachd a leantainn air BBC Scotland bho 11f air 29 agus 30 Iuchar.
Bidh Nile Rodgers & Chic, Van Morrison agus Emeli Sandé air a’ phrìomh àrd-ùrlar, le luchd-ciùil eile leithid The Fratellis, Sam Ryder, Passenger agus Tide Lines.
A thuilleadh air sàr cheòl beò bidh seiseanan acoustic agus agallamhan.
Agus ma chailleas sibh dad bidh BBC ALBA a’ toirt thugaibh na pìosan as fheàrr gach seachdain bho 6 Lùnastal aig 9f.
Bidh dà chuirm air leth sònraichte aig Celtic Connections bho Thalla Chonsairt Rìoghail Ghlaschu cuideachd air an craoladh air BBC ALBA nas fhaide air adhart as t-samhradh.
Bidh Capercaillie agus Orcastra Simphinidh Albannach a’ BhBC (BBC SSO) a’ tighinn còmhla gus cuid de na h-òrain as fheàrr aig Capercaillie a thoirt thugaibh, a’ taisbeanadh measgachadh iongantach de stoidhlichean ciùil traidiseanta is clasaigeach air 17 Sultain aig 9f.
Bidh Niteworks cuideachd a’ tighinn còmhla ri BBC SSO airson cuirm shònraichte a thèid a chraoladh air 24 Sultain aig 9f.
Thèid prògram mun chòmhlan agus an t-slighe aca gus an treas clàr aca a chruthachadh a chraoladh air 22 Sultain aig 9f.
Thuirt Stiùiriche Leasachadh Susbaint MG ALBA, Mairead Chamshron: “Bidh samhradh de cheòl air BBC ALBA a’ toirt ar luchd-amhairc bho achaidhean fèise gu tallaichean cuirm-chiùil bhailteil, a’ còmhdach measgachadh de thàlant iongantach air an t-slighe.
“Air cùlaibh an taghadh bheairteach seo de stoidhlichean ciùil tha prìomh cho-obrachadh le Celtic Connections, BBC SSO, TG4, BBC Scotland a thuilleadh air Fèis Belladrum, TRNSMT agus riochdairean Beezr Studios, BBC Scotland Productions agus The Ninety.
“Tha sinn air leth toilichte na còmhlain sgoinneil seo a shealltainn dhan luchd-amhairc againn.”
Tha an t-amas aca airson nam meadhanan Gàidhlig a’ stiùireadh slighe MG ALBA agus iad a’ foillseachadh na h-Aithisg Bhliadhnail aca ann am bliadhna far a bheil buaidh agus luach nam meadhanan Gàidhlig air a bhith a’ sìor fhàs.
Anns an Aithisg Bhliadhnail tha àrd-shealladh air na prìomh amannan a tha MG ALBA agus roinn nam meadhanan Gàidhlig san fharsaingeachd air fhaicinn tron bhliadhna, le raon farsaing de phrògraman agus iomairtean le fòcas air na meadhanan a’ taisbeanadh suidheachadh bheothail nam meadhanan Gàidhlig thar raon de ùrlaran.
Chan eil an aithisg às aonais draghan. Sheall an àireamh ìosal de sheallaidhean iPlayer buaidh lùghdachadh ann an susbaint ùr, cha robh an ìre bheag de dhràma is de chomadaidh gu leòr airson an luchd-amhairc nas òige leis am feum BBC ALBA a dhol an sàs.
B’ e bliadhna a bha seo far an robh e riatanach an t-àm ri teachd airson nam meadhanan Gàidhlig a dhèanamh tèarainte ann an saoghal mheadhan didseatach. Chruthaich an com-pàirteachas air cùl SpeakGaelic prògram ionnsachaidh ioma-chruth, ùr-ghnàthach agus beothail airson na Gàidhlig, ag ùrachadh comas ar cànan ionnsachadh san t-saoghal dhidseatach agus a’ sealltainn cho cudromach ’s a tha co-obrachadh gus toraidhean a choileanadh.
Sheall measadh buaidh eaconamach bho Ekos toradh air tasgadh de £1.34 air a h-uile £1 a chaidh a chosg air na meadhanan Gàidhlig, a’ sealltainn carson a chur MG ALBA sealladh air adhart airson an ama ri teachd – Lèirsinn: Mapa Slighe airson nam Meadhanan Gàidhlig – a tha àrd-amasach ach a sheallas na dh’fhaodadh fìor sheilbheachd a thoirt. Tha Cathraiche MG ALBA, Ailean Dòmhnullach, ag ràdh anns an teachdaireachd bhliadhnail aige nam biodh maoineachadh MG ALBA air cumail an àirde ris an atmhorachd on chaidh BBC ALBA a stèidheachadh ann an 2008, bhiodh bun-mhaoineachaidh airson na bliadhna seo mu £20 millean seach an dearbh ìre aig a bheil e de £12.8 millean:
“Chan eil BBC ALBA an-dràsta uidheamaichte gus lìbhrigeadh don luchd-amhairc a tha e a’ frithealadh na tha iad airidh air. Feumaidh rèiteachadh ùr a bhith ann airson nam meadhanan Gàidhlig a tha a’ sealltainn an suidheachadh a th’ againn an-dràsta, agus tha MG ALBA ag obair gu dlùth le Riaghaltasan na h-Alba agus na RA gus seo a lìbhrigeadh. Tha e deatamach gun tèid meadhanan Gàidhlig a dhèanamh tèarainte san raon dhidseatach mar phrìomh phàirt airson àm ri teachd na Gàidhlig taobh a-staigh ar coimhearsnachdan.”
A’ bruidhinn aig àm foillseachaidh na h-Aithisg Bhliadhnail, thug an t-Àrd-Oifigear Dòmhnall Caimbeul sùil chun àm ri teachd ach dh’aidich e gu bheil feum air seilbheachd gus MG ALBA a lìbhrigeadh, is e ag ràdh:
‘’Tha MG ALBA moiteil ar lèirsinn mu na meadhanan Gàidhlig a thaisbeanadh, a’ mìneachadh dè ghabhas coileanadh leis a’ mhaoineachadh cheart. Tha an dìth mhaoineachaidh seo a-nis a’ toirt buaidh mhòr air ar comas seirbheis a thoirt do luchd-amhairc leis an raon fharsaing agus eadar-mheasgte de shusbaint a tha iad airidh air, gu sònraichte ann an àm sruthadairean cruinneil far a bheil farpais làidir ann airson luchd-amhairc. Feumar aghaidh a chur air seo ma tha sinn gu bhith misneachail mu sheirbheis mheadhanan Gàidhlig san àm ri teachd a bhios iomchaidh san àm dhidseatach ùr don luchd-amhairc againn air fad.”
Faodar Aithisg Bhliadhnail MG ALBA 2021/22 a leughadh an seo.
Tha MG ALBA air leth toilichte innse gu bheil a’ chompanaidh mheadhanan agus pròiseactan a tha stèidhichte ann an Steòrnabhadh, Astar Media, air cùmhnant dà bhliadhna a ghlèidheadh gus farpais film goirid Gàidhlig FilmG a lìbhrigeadh.
Bidh e an urra ri Astar Media àite FilmG mar mheadhan leasachadh tàlant a neartachadh agus ìomhaigh na farpais àrdachadh mar chomharrachadh air an t-susbaint dhidseatach a bhios ginealaichean ùra de luchd-labhairt misneachail na Gàidhlig a’ cruthachadh.
Tha FilmG air mòran de na farpaisich fhaicinn a’ dol air adhart gu bhith a’ leasachadh dhreuchdan anns na meadhanan agus cuideachd gu bhith a’ faighinn tuilleadh aithne sa ghnìomhachais. Bho chaidh a chuir air bhog ann an 2008, tha còrr air 1000 film air nochdadh rè na co-fharpais. Tha seo air buaidh mhòr a thoirt air an àireamh de shusbaint Gàidhlig ùr is tarraingeach, le prìomhachas air cruthachadh coimhearsnachd didseatach sa Ghàidhlig.
Gach bliadhna, thig an fharpais gu crìch le curim dhuaisean a bhios ga craoladh air BBC ALBA.
Bha an fharpais air a lìbhrigeadh roimhe seo leis a’ chompanaidh ioma-mheadhain Cànan Graphics Studio (CGS).
Thuirt Alison Bhrus, Manaidsear Conaltradh Bhranndaichean aig MG ALBA:
“Tha a bhith a’ brosnachadh filmeadairean gu bhith an sàs ann an gnìomhachas nam meadhanan Gàidhlig air a bhith aig cridhe FilmG bhon toiseach. Tha CGS air adhartas mòr a dhèanamh ann a bhith a’ coileanadh an amais seo bho thòisich an fharpais agus bu mhath le MG ALBA taing a thoirt dhan a h-uile duine aig CGS airson FilmG a leudachadh gu far a bheil e an-diugh. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith ag obair còmhla ri Astar Media gus leantainn air adhart a’ leasachadh agus a’ togail air soirbheachas na farpais am measg luchd-labhairt na Gàidhlig de gach aois is comas. Tron phròiseas tairgse, bha sinn gu sònraichte toilichte leis an t-sealladh àrd-amasach a bh’ aig Astar Media airson a bhith a’ leasachadh a’ cho-fharpais le cànan is cultar na Gàidhlig aig cridhe na h-obrach.”
Thathas a’ brosnachadh filmeadairean òga agus filmeadairean proifeiseantaich le chèile sùil a chumail a-mach airson tuilleadh fiosrachaidh mu mar a chuireas tu a-steach airson farpais FilmG15 na bliadhna-sa anns na mìosan a tha romhainn.
Tha BBC ALBA toilichte innse gu bheil Bekah NicLeòid air tighinn air bòrd mar preasantair ùr aig sgioba CBBC ALBA.
Bha Bekah, 24, à Sgeitheabost anns an Eilean Sgitheanach, air an t-seanail mar preasantair CBBC ALBA airson a’ chiad turas an t-seachdain seo chaidh.
Chòrd e ri Bekah, a cheumnaich bho Shabhal Mòr Ostaig, a bhith air a’ sgrion airson a’ chiad uair agus tha i gu math toilichte a bhith ag obair còmhla ris na preasantairen eile anns an sgioba: Calum Dòmhnallach, Ellen NicDhòmhnaill, Hannah NicKirdy, Zach Ronan agus Lana Pheutan.
Nuair nach eil i ag obair, bidh Bekah a’ togail a cuid sgilean rola-spèileadh, le ìre de shoirbheachas. Tha i cuideachd dèidheil air leughadh mar a tha i bho thùs air telebhisean agus dràma.
Leis an eòlas a thog i aig Oilthigh na Gàidhealtachd agus nan Eilean tron chùrsa TBh aig Sabhal Mòr Ostaig agus leis an obair a rinn i a dh’ionnsaidh ceum ann an Gàidhlig is na Meadhanan, fhuair Bekah air adhart glè mhath anns an stiùidio.
Ged a tha i a’ fuireach ann an Glaschu an-dràsta, tha Bekah, a bha na sgoilear aig Àrd- Sgoil Phort Righ, cuideachd air ùine a chuir seachad aig BBC Radio nan Gàidheal ann an Steòrnabhagh tro chothrom greis-gnìomhachais a bha air a thaiceachadh le MG ALBA, a fhuair i nuair a bha i na h-oileanach.
A’ bruidhinn às deidh dhi a’ chiad phrògram aice a chlàradh agus a’ mìneachadh a slighe gu obair ann an craoladh, thuirt Bekah: “Tha grunn obraichean eadar-dhealaichte air a bhith agam agus cha robh fios agam dè a bha mi airson a dhèanamh, ach bha mi a-riamh dèidheil air a bhith air an àrd-ùrlar.
“Rinn mi trèanadh farsaing air a h-uile rud thairis air an dà bhliadhna aig an robh mi air a’ chùrsa TBh agam.
“Bha a’ chiad latha san stiùidio spòrsail – ach tha cùisean caran eadar-dhealaichte nuair a tha camara air do bheulaibh!
“Bha e àraid a bhith a’ coimhead air ais air a’ chlàradh. Bidh thu a’ mothachadh rudan nach àbhaist dhut fhaicinn annad fhèin – cha do mhothaich mi gun do phriob mi mo shùilean cho tric sin! No bidh thu a’ smaoineachadh: ‘O, dè tha mi a’ dèanamh le mo làmhan an sin?’
“Tha an taic a fhuair mi bhon h-uile duine aig BBC ALBA air a bhith air leth cuideachail.
“Tha e math a bhith a’ mìneachadh do dhaoine dè an obair a th ’agam agus ag innse dhaibh gu bheil mi a’ cur seachad pàirt den latha agam a’ clàradh ann an stiùidio CBBC, rud a b’ àbhaist dhuinne a bhith a’ coimhead nuair a bha sinn na b’ òige.
“Eadar an greis gnìomhachais agam aig BBC Radio nan Gàidheal agus m’ obair gu ruige seo aig CBBC ALBA, tha iad air mo chuideachadh a’ dearbhadh dhomh fhìn gu bheil a bhith ag obair anns na meadhanan air leth freagarrach dhomh”.
Tha MG ALBA air cuireadh gu tagradh fhoillseachadh airson seirbhisean FilmG15 agus FilmG16 a lìbhrigeadh.
Ceann-là: 8 Ògmhios 2022
Tuilleadh: an seo
’S e program sgeidsichean Gàidhlig a th’ ann an OMC! bho riochdairean Scot Squad, The Comedy Unit.
Le caractaran annasach agus craic am pailt, cumaidh an t-sreath daoine ann an sunnd agus a’ gàireachdainn ri na sgeidsichean èibhinn.
Le gaol aon-taobhach eadar ‘phostaidhean’ gu còcairean TBh garbh, tha sgaod de charactaran craicte ann an OMC! a’ chiad sreath comadaidh Gàidhlig riochdaichte le gaisgich comadaidh Albannach, The Comedy Unit do BhBC ALBA.
Bidh Hannah McKirdy, rionnag prògraman chloinne agus comadaidh, gar toirt gu Croit Albannach na Bliadhna agus Cogadh nan Cèic ann an OMC! a’ cleasachd cuide ri Lana Pheutan, agus gaisgich comadaidh na Gàidhlig Artair Donald agus Carina NicLeòid.
Am measg nan suidhichidhean a tha a’ nochdadh tha dinnear eadar dithis, co-strì maslachail anns a’ bhùth, aimhreit air na h-aiseagan agus gealladh-pòsaidh air nach tig crìch idir.
Thuirt Rab Christie, Àrd-Stiùiriche aig riochdairean OMC! The Comedy Unit: “Bha sinn air ar dòigh cothrom fhaighinn a bhith ag obair leis an uiread de dhaoine tàlantach air gach taobh den chamara, gus sreath ùr sgeidsichean a dhèanamh airson BBC ALBA.
“Tha OMC! a’ tional agus a’ taisbeanadh obair grunn sgrìobhadairean, agus abair gun robh taghadh de bheartas sgrìobhaidh againn. Tron phròiseas air fad, bha e na phrìomhachas dhuinn gum biodh luchd-cleachdaidh Gàidhlig a’ stiùireadh agus an sàs anns gach ceum den chruthachadh agus ‘s e a bha sgoinneil a bhith a’ faicinn an criutha agus na cleasaichean nan dòigh glan an cois OMC!”
A’ bruidhinn air cho sònraichte cudromach ’s a tha comadaidh ùr-nòsach, Gàidhlig, thuirt Uilleam MacLeòid, Deasaiche Coimiseanaidh airson BBC ALBA: “Tha Gàidheil gu math dèidheil air beagan fealla-dhà, agus chan eil dad nas fheàrr na a bhith a’ tarraing às a’ chèile – mar a tha làn fhios agam fhèin, is mi air a bhith air a’ cheann cheàrr dheth ann an coinneamhan sgrìobhaidh!
“Tha a h-uile càil anns a’ phrògram seo – bho aoir gu neo-àbhaisteachd gu dearg amaideas”!
Thèid OMC! a shealltainn gach seachdain o Diciadain 9 Màrt airson 4 seachdainean air BBC ALBA, agus bidh gach earrann ri fhaicinn air iPlayer a’ BhBC airson 30 là às dèidh làimh.
